Pháp luật là gì, chức năng của pháp luật là gì và vai trò của pháp luật đối với xã hội thế nào?

Nội dung chính

• Pháp luật là gì, chức năng của pháp luật là gì và vai trò của pháp luật đối với xã hội thế nào?
• Tổng hợp các Bộ luật Lao động qua các thời kỳ?
• Hiện nay chính sách của Nhà nước về lao động thế nào?

Pháp luật là gì, chức năng của pháp luật là gì và vai trò của pháp luật đối với xã hội thế nào?

Theo Điều 3 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 (có hiệu lực từ 01/04/2025) quy định quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân, trong phạm vi cả nước hoặc trong đơn vị hành chính nhất định, do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định tại Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 ban hành và được Nhà nước bảo đảm thực hiện.

Như vậy có thể hiểu pháp luật là hệ thống các quy tắc và quy phạm được chính thức hóa và bắt buộc tuân thủ, do cơ quan có thẩm quyền ban hành nhằm điều chỉnh và duy trì trật tự xã hội. Pháp luật bao gồm nhiều loại quy định khác nhau, từ hình sự, dân sự, thương mại, hành chính đến các quy định về quyền con người, môi trường và nhiều lĩnh vực khác.

Pháp luật có nhiều chức năng quan trọng trong xã hội, chức năng của pháp luật bao gồm:

- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp: Pháp luật bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các cá nhân, tổ chức và cộng đồng, đảm bảo công bằng và bình đẳng trong xã hội.

- Duy trì trật tự và an ninh: Pháp luật thiết lập các quy tắc và quy định nhằm duy trì trật tự, ổn định và an ninh trong xã hội, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm.

- Điều chỉnh các quan hệ xã hội: Pháp luật điều chỉnh các mối quan hệ giữa các cá nhân, tổ chức và nhà nước, giúp giảm thiểu xung đột và giải quyết tranh chấp một cách công bằng và minh bạch.

- Hướng dẫn và điều tiết hoạt động kinh tế: Pháp luật thiết lập các quy định và tiêu chuẩn nhằm điều chỉnh hoạt động kinh tế, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo cạnh tranh công bằng và hỗ trợ phát triển kinh tế bền vững.

- Giáo dục và tuyên truyền: Pháp luật có vai trò giáo dục, tuyên truyền và nâng cao nhận thức của người dân về quyền và nghĩa vụ của mình, góp phần xây dựng một xã hội pháp quyền.

- Bảo vệ môi trường: Pháp luật thiết lập các quy định nhằm bảo vệ môi trường, ngăn chặn các hành vi gây hại và thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Pháp luật có vai trò rất quan trọng trong xã hội, vai trò của pháp luật giúp bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của các cá nhân và tổ chức, duy trì công bằng và trật tự, và điều chỉnh các mối quan hệ xã hội.

Thông tin mang tính chất tham khảo.

Pháp luật là gì, chức năng của pháp luật là gì và vai trò của pháp luật đối với xã hội? (Hình từ Internet)

Tổng hợp các Bộ luật Lao động qua các thời kỳ?

Dưới đây là tổng hợp các Bộ luật Lao động của Việt Nam qua các năm:

- Bộ luật Lao động 1994:

+ Ban hành theo Nghị quyết 94/1994/QH10 ngày 24 tháng 6 năm 1994, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 1995

+ Bộ luật này bao gồm 7 phần và 198 điều, quy định về hợp đồng lao động, thời gian làm việc, nghỉ ngơi, tiền lương, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động, và các quy định xử lý vi phạm trong quan hệ lao động.

+ Đã được sửa đổi và bổ sung vào các năm 2002, 2006, và 2007.

- Bộ luật Lao động 2012:

+ Được Quốc hội thông qua ngày 18 tháng 6 năm 2012, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 5 năm 2013.

+ Bộ luật này gồm 7 phần, 46 chương và 242 điều, cập nhật và bổ sung các quy định để phù hợp với thực tiễn áp dụng.

- Bộ luật Lao động 2019:

+ Được Quốc hội thông qua ngày 20 tháng 11 năm 2019, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2021.

+ Bộ luật này gồm 17 chương và 220 điều, với nhiều thay đổi quan trọng như tăng tuổi nghỉ hưu, quy định về hợp đồng lao động điện tử, và các quy định mới về thời gian làm việc, nghỉ ngơi.

Hiện nay chính sách của Nhà nước về lao động thế nào?

Theo Điều 4 Bộ luật Lao động 2019 quy định thì các chính sách của Nhà nước về lao động gồm:

- Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người làm việc không có quan hệ lao động; khuyến khích những thỏa thuận bảo đảm cho người lao động có điều kiện thuận lợi hơn so với quy định của pháp luật về lao động.

- Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, quản lý lao động đúng pháp luật, dân chủ, công bằng, văn minh và nâng cao trách nhiệm xã hội.

- Tạo điều kiện thuận lợi đối với hoạt động tạo việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề để có việc làm; hoạt động sản xuất, kinh doanh thu hút nhiều lao động; áp dụng một số quy định của Bộ luật này đối với người làm việc không có quan hệ lao động.

- Có chính sách phát triển, phân bố nguồn nhân lực; nâng cao năng suất lao động; đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho người lao động; hỗ trợ duy trì, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho người lao động; ưu đãi đối với người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Có chính sách phát triển thị trường lao động, đa dạng các hình thức kết nối cung, cầu lao động.

- Thúc đẩy người lao động và người sử dụng lao động đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định.

- Bảo đảm bình đẳng giới; quy định chế độ lao động và chính sách xã hội nhằm bảo vệ lao động nữ, lao động là người khuyết tật, người lao động cao tuổi, lao động chưa thành niên.