Một số điều cần biết về đoàn phí công đoàn cơ sở cho người lao động?

Nội dung chính

• Người lao động có buộc phải gia nhập công đoàn cơ sở không?
• Một số điều cần biết về đoàn phí công đoàn cơ sở cho người lao động?
• Đoàn viên bị khai trừ khi không đóng đoàn phí công đoàn bao lâu?

Người lao động có buộc phải gia nhập công đoàn cơ sở không?

Căn cứ khoản 1 Điều 170 Bộ luật Lao động 2019 thì người lao động có quyền gia nhập công đoàn theo quy định của Luật Công đoàn 2012.

Bên cạnh đó, căn cứ khoản 1 Điều 45 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định người lao động được quyền quyết định việc gia nhập hoặc không gia nhập tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.

Theo đó, tham gia công đoàn được thực hiện trên tinh thần tự nguyện, tùy vào nhu cầu, mong muốn của người lao động.

Do đó không bắt buộc người lao động phải tham gia công đoàn.

Một số điều cần biết về đoàn phí công đoàn cơ sở cho người lao động? (Hình từ Internet)

Một số điều cần biết về đoàn phí công đoàn cơ sở cho người lao động?

(1) Mức đóng đoàn phí

Căn cứ Điều 23 Quy định ban hành kèm theo Quyết định 1908/QĐ-TLĐ năm 2016 quy định đối tượng, mức đóng, tiền lương làm căn cứ đóng đoàn phí như sau:

* Nhóm 01:

Đoàn viên ở các công đoàn cơ sở sau:

- Cơ quan nhà nước;

- Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp;

- Đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân;

- Đơn vị sự nghiệp hưởng lương theo bảng lương, bậc lương do Nhà nước quy định.

Mức đóng đoàn phí hàng tháng bằng 1% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về Bảo hiểm xã hội.

Trong đó: Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là tiền lương cấp bậc, chức vụ, lương theo hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề.

Khi tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội thay đổi thì tiền lương làm căn cứ đóng đoàn phí công đoàn thay đổi theo quy định của pháp luật về Bảo hiểm xã hội.

* Nhóm 02:

Đoàn viên ở các công đoàn cơ sở doanh nghiệp nhà nước (bao gồm cả công đoàn Công ty cổ phần nhà nước giữ cổ phần chi phối).

Mức đóng đoàn phí hàng tháng bằng 1% tiền lương thực lĩnh (tiền lương đã khấu trừ tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân của đoàn viên), nhưng mức đóng đoàn phí hàng tháng tối đa chỉ bằng 10% mức lương cơ sở theo quy định của Nhà nước.

* Nhóm 03:

Đoàn viên ở các công đoàn cơ sở sau:

- Doanh nghiệp ngoài nhà nước (bao gồm cả công đoàn Công ty cổ phần mà nhà nước không giữ cổ phần chi phối);

- Đơn vị sự nghiệp ngoài công lập hưởng tiền lương không theo bảng lương, bậc lương do Nhà nước quy định;

- Liên hiệp hợp tác xã;

- Các tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam;

- Văn phòng điều hành của phía nước ngoài trong hợp đồng hợp tác kinh doanh tại Việt Nam;

- Đoàn viên công đoàn công tác ở nước ngoài.

Mức đóng đoàn phí hàng tháng bằng 1% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về Bảo hiểm xã hội, nhưng mức đóng đoàn phí hàng tháng tối đa chỉ bằng 10% mức lương cơ sở theo quy định của Nhà nước.

Lưu ý:

- Các công đoàn cơ sở tại nhóm 01 và nhóm 02 nêu trên được thu đoàn phí công đoàn của đoàn viên hàng tháng:

+ Bằng 1% tiền lương thực lĩnh (tiền lương đã khấu trừ tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân của đoàn viên) hoặc

+ Quy định mức thu cao hơn 1% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nếu được Ban Chấp hành công đoàn cơ sở mở rộng (từ tổ trưởng công đoàn trở lên) đồng ý bằng Nghị quyết, có văn bản và được quy định cụ thể trong Quy chế chi tiêu nội bộ của công đoàn cơ sở.

Tiền đoàn phí công đoàn phần thu tăng thêm so với quy định được để lại 100% cho công đoàn cơ sở bổ sung chi hoạt động theo đúng quy định; khi báo cáo quyết toán, công đoàn cơ sở phải tách riêng số tiền đoàn phí công đoàn tăng thêm theo mẫu quy định để có cơ sở tính số phải nộp về cấp trên.

- Đoàn viên ở các nghiệp đoàn, công đoàn cơ sở doanh nghiệp khó xác định tiền lương làm căn cứ đóng đoàn phí; đoàn viên công đoàn không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội: đóng đoàn phí theo mức ấn định nhưng mức đóng thấp nhất bằng 1 % mức lương cơ sở theo quy định của Nhà nước.

- Đoàn viên công đoàn hưởng trợ cấp Bảo hiểm xã hội từ 01 tháng trở lên, trong thời gian hưởng trợ cấp không phải đóng đoàn phí; đoàn viên công đoàn không có việc làm, không có thu nhập, nghỉ việc riêng từ 01 tháng trở lên không hưởng tiền lương, trong thời gian đó không phải đóng đoàn phí.

(2) Phương thức đóng đoàn phí

Căn cứ khoản 1 Điều 24 Quy định ban hành kèm theo Quyết định 1908/QĐ-TLĐ năm 2016 thì đoàn phí công đoàn được đóng theo phương thức sau:

- Đoàn phí công đoàn do đoàn viên đóng trực tiếp hàng tháng cho tổ công đoàn, công đoàn bộ phận, công đoàn cơ sở thành viên, công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn (theo phân cấp của công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn).

- Đoàn phí công đoàn thu qua lương hàng tháng (tiền mặt hoặc chuyển khoản) sau khi có ý kiến thỏa thuận của đoàn viên. Trong trường hợp này, số thu đoàn phí công đoàn phải có xác nhận của phòng kế toán đơn vị và có danh sách chi tiết đoàn viên đóng đoàn phí.

- Khuyến khích đoàn viên công đoàn, công đoàn cơ sở đổi mới phương thức thu, nộp đoàn phí công đoàn bằng công nghệ hiện đại (thu qua tài khoản cá nhân, qua thẻ ATM...) trên cơ sở thỏa thuận, thống nhất giữa đoàn viên với công đoàn cơ sở và được công đoàn cấp trên trực tiếp đồng ý bằng văn bản.

(3) Tạm dừng đóng đoàn phí công đoàn

Căn cứ điểm h khoản 1 Điều 2 Điều lệ Công đoàn Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 174/QĐ-TLĐ năm 2020 thì đoàn viên công đoàn được tạm dừng đóng đoàn phí công đoàn khi bị mất việc làm, nhưng thời gian tạm dừng đóng không quá 12 tháng kể từ ngày mất việc làm.

(4) Miễn đóng đoàn phí

Căn cứ khoản 6 Điều 23 Quy định ban hành kèm theo Quyết định 1908/QĐ-TLĐ năm 2016 thì đoàn viên không phải đóng đoàn phí công đoàn khi thuộc một trong các trường hợp sau:

- Đoàn viên công đoàn hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội từ 01 tháng trở lên: Được miễn đóng đoàn phí trong thời gian hưởng trợ cấp này.

- Đoàn viên công đoàn không có việc làm: Được miễn đóng đoàn phí trong thời gian không có việc làm.

- Đoàn viên công đoàn không có thu nhập: Được miễn đóng đoàn phí trong thời gian không có thu nhập.

- Đoàn viên công đoàn nghỉ việc riêng từ 01 tháng trở lên không hưởng tiền lương: Được miễn đóng đoàn phí trong thời gian nghỉ không lương.

Đoàn viên bị khai trừ khi không đóng đoàn phí công đoàn bao lâu?

Căn cứ điểm c khoản 3 Điều 25 Quy định xử lý kỷ luật trong tổ chức công đoàn ban hành kèm theo Quyết định 5130/QĐ-TLĐ năm 2022 quy định như sau:

Nội dung vi phạm và hình thức xử lý kỷ luật đối với đoàn viên

...

3. Đoàn viên vi phạm một trong các trường hợp sau đây thì bị xử lý kỷ luật bằng hình thức khai trừ:

...

c) Không đóng đoàn phí liên tục 12 tháng mà không có lý do chính đáng.

Theo đó, đoàn viên không đóng đoàn phí liên tục 12 tháng mà không có lý do chính đáng sẽ bị xử lý kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi tổ chức công đoàn.