Thao tác nghị luận là gì? Thao tác nghị luận có mấy loại? Mục tiêu chung của môn Ngữ văn trong Chương trình giáo dục phổ thông?

Nội dung chính

• Thao tác nghị luận là gì?
• Thao tác nghị luận có mấy loại? Mục tiêu chung của môn Ngữ văn trong Chương trình giáo dục phổ thông?
• Nội dung, phương pháp giáo dục phổ thông cần đảm bảo những yêu cầu nào?

Thao tác nghị luận là gì?

Thao tác nghị luận là những hành động tư duy có tổ chức, được thực hiện một cách có hệ thống để thuyết phục người đọc (hoặc người nghe) chấp nhận quan điểm hoặc ý kiến của người viết (hoặc người nói). Mục đích của thao tác nghị luận là làm rõ vấn đề, đưa ra luận điểm, luận cứ thuyết phục để trình bày quan điểm cá nhân, và giúp người khác hiểu và đồng tình với quan điểm đó.

Ví dụ:

Thao tác nghị luận chứng minh: "Việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường là một vấn đề cấp thiết. Điều này được chứng minh qua thực trạng ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và tác động xấu đến sự phát triển bền vững."

Thao tác nghị luận so sánh: "So với thế hệ trước, thế hệ trẻ ngày nay có cơ hội học hỏi và tiếp cận thông tin nhanh chóng hơn nhờ công nghệ. Tuy nhiên, điều này cũng có thể dẫn đến việc thiếu sự tiếp xúc trực tiếp và các kỹ năng sống quan trọng."

Thông tin trên mang tính chất tham khảo!

Định nghĩa thao tác nghị luận? Thao tác nghị luận gồm những gì? Mục tiêu chung của môn Ngữ văn trong Chương trình giáo dục phổ thông? (Hình từ Internet)

Thao tác nghị luận có mấy loại? Mục tiêu chung của môn Ngữ văn trong Chương trình giáo dục phổ thông?

Các thao tác nghị luận cơ bản gồm: Phân tích, Tổng hợp, Quy nạp, Diễn dịch, So sánh, Chứng minh, Bình luận, Phản biện.

(1) Thao tác nghị luận phân tích:

- Đặc điểm: Thao tác này chia một vấn đề, sự vật, hiện tượng thành các bộ phận, phương diện, yếu tố nhỏ hơn để xem xét và làm rõ từng bộ phận của vấn đề đó.

- Mục đích: Giúp làm sáng tỏ vấn đề bằng cách chỉ ra các mặt, khía cạnh khác nhau của nó.

- Ví dụ: Phân tích sự thay đổi trong tư tưởng của nhân vật trong một tác phẩm văn học qua từng giai đoạn.

(2) Thao tác nghị luận tổng hợp:

- Đặc điểm: Là quá trình kết hợp các phần, bộ phận hoặc các yếu tố của một vấn đề thành một chỉnh thể thống nhất.

- Mục đích: Cung cấp cái nhìn tổng thể, giúp người nghe hoặc người đọc nắm bắt được tổng quan về vấn đề.

- Ví dụ: Tổng hợp các lý do vì sao việc bảo vệ môi trường lại quan trọng đối với sự phát triển của nhân loại.

(3) Thao tác nghị luận quy nạp:

- Đặc điểm: Là thao tác từ những sự vật, hiện tượng cụ thể để rút ra những kết luận, nguyên lý chung.

- Mục đích: Giúp người đọc thấy được sự liên hệ giữa các chi tiết cụ thể và nguyên lý chung.

- Ví dụ: Sau khi phân tích các vụ việc cụ thể về bạo lực học đường, rút ra kết luận rằng bạo lực học đường là vấn đề nghiêm trọng cần được giải quyết ngay.

(4) Thao tác nghị luận diễn dịch:

- Đặc điểm: Là thao tác từ một nguyên lý chung, có tính phổ quát để suy ra kết luận về những sự vật, hiện tượng cụ thể.

- Mục đích: Giúp giải thích các hiện tượng cụ thể dựa trên những nguyên lý chung đã biết.

- Ví dụ: Dựa trên nguyên lý "mọi người đều có quyền tự do ngôn luận", có thể diễn dịch ra rằng mỗi người đều có quyền thể hiện quan điểm của mình một cách hợp pháp.

(5) Thao tác nghị luận so sánh:

- Đặc điểm: Là thao tác làm rõ sự giống nhau và khác nhau giữa các sự vật, hiện tượng.

- Mục đích: Giúp người đọc (người nghe) nhận ra sự tương đồng hoặc sự khác biệt giữa các đối tượng.

- Ví dụ: So sánh hai nền văn hóa phương Đông và phương Tây để làm rõ sự khác biệt trong lối sống và giá trị xã hội.

(6) Thao tác nghị luận chứng minh:

- Đặc điểm: Là thao tác sử dụng dẫn chứng, số liệu, và luận cứ để làm sáng tỏ hoặc bảo vệ một quan điểm.

- Mục đích: Thuyết phục người đọc về tính đúng đắn của một ý kiến thông qua dẫn chứng cụ thể, hợp lý.

- Ví dụ: Chứng minh rằng việc học ngoại ngữ là cần thiết qua các nghiên cứu và thống kê về cơ hội nghề nghiệp của những người biết nhiều ngôn ngữ.

(7) Thao tác nghị luận bình luận:

- Đặc điểm: Là thao tác thể hiện sự đánh giá về một hiện tượng, sự vật, hay vấn đề.

- Mục đích: Đưa ra quan điểm cá nhân của người viết về một vấn đề, đồng thời thuyết phục người đọc đồng ý với quan điểm đó.

- Ví dụ: Bình luận về tác động của mạng xã hội đối với đời sống cá nhân và xã hội.

(8) Thao tác nghị luận phản biện:

- Đặc điểm: Là thao tác phản bác một quan điểm, ý kiến, hoặc lập luận sai lệch để bảo vệ quan điểm đúng đắn.

- Mục đích: Đưa ra lý lẽ, dẫn chứng để bác bỏ quan điểm sai và bảo vệ quan điểm đúng.

- Ví dụ: Phản biện lại quan điểm cho rằng việc tăng học phí sẽ giúp nâng cao chất lượng giáo dục, chỉ ra rằng tăng học phí có thể gây khó khăn cho sinh viên nghèo, làm giảm cơ hội học tập.

Thông tin trên mang tính chất tham khảo!

Mục tiêu chung của môn Ngữ văn trong Chương trình giáo dục phổ thông?

Căn cứ theo quy định tại Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT có nêu rõ mục tiêu chung của môn Ngữ văn theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 như sau:

- Hình thành và phát triển cho học sinh những phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm; bồi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách và phát triển cá tính. Môn Ngữ văn giúp học sinh khám phá bản thân và thế giới xung quanh, thấu hiểu con người, có đời sống tâm hồn phong phú, có quan niệm sống và ứng xử nhân văn; có tình yêu đối với tiếng Việt và văn học; có ý thức về cội nguồn và bản sắc của dân tộc, góp phần giữ gìn, phát triển các giá trị văn hoá Việt Nam; có tinh thần tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại và khả năng hội nhập quốc tế.

- Góp phần giúp học sinh phát triển các năng lực chung: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Đặc biệt, môn Ngữ văn giúp học sinh phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học: rèn luyện các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe; có hệ thống kiến thức phổ thông nền tảng về tiếng Việt và văn học, phát triển tư duy hình tượng và tư duy logic, góp phần hình thành học vấn căn bản của một người có văn hoá; biết tạo lập các văn bản thông dụng; biết tiếp nhận, đánh giá các văn bản văn học nói riêng, các sản phẩm giao tiếp và các giá trị thẩm mĩ nói chung trong cuộc sống.

Nội dung, phương pháp giáo dục phổ thông cần đảm bảo những yêu cầu nào?

Căn cứ Điều 30 Luật Giáo dục 2019 quy định về yêu cầu về nội dung, phương pháp giáo dục phổ thông như sau:

- Nội dung giáo dục phổ thông phải bảo đảm tính phổ thông, cơ bản, toàn diện, hướng nghiệp và có hệ thống; gắn với thực tiễn cuộc sống, phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh, đáp ứng mục tiêu giáo dục ở mỗi cấp học.

- Yêu cầu về nội dung giáo dục phổ thông ở các cấp học được quy định như sau:

+ Giáo dục học sinh tiểu học phải bảo đảm cho học sinh nền tảng phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, kỹ năng xã hội; có hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có nhận thức đạo đức xã hội; có kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu về hát, múa, âm nhạc, mỹ thuật;

+ Giáo dục trung học cơ sở củng cố, phát triển nội dung đã học ở tiểu học, bảo đảm cho học sinh có hiểu biết phổ thông cơ bản về tiếng Việt, toán, lịch sử dân tộc; kiến thức khác về khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, pháp luật, tin học, ngoại ngữ; có hiểu biết cần thiết tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp;

+ Giáo dục trung học phổ thông củng cố, phát triển nội dung đã học ở trung học cơ sở, hoàn thành nội dung giáo dục phổ thông; bảo đảm chuẩn kiến thức phổ thông cơ bản, toàn diện và hướng nghiệp cho học sinh, có nội dung nâng cao ở một số môn học để phát triển năng lực, đáp ứng nguyện vọng của học sinh.

- Phương pháp giáo dục phổ thông phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc trưng từng môn học, lớp học và đặc điểm đối tượng học sinh; bồi dưỡng phương pháp tự học, hứng thú học tập, kỹ năng hợp tác, khả năng tư duy độc lập; phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực của người học; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào quá trình giáo dục.