Lao động tự do tham gia bảo hiểm y tế theo đối tượng nào và mức đóng bao nhiêu theo quy định pháp luật?

Nội dung chính

• Lao động tự do tham gia bảo hiểm y tế theo đối tượng nào và mức đóng bao nhiêu?
• Tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì thủ tục cần những giấy tờ gì?
• Tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì phương thức đóng bảo hiểm y tế được pháp luật quy định như thế nào?

Lao động tự do tham gia bảo hiểm y tế theo đối tượng nào và mức đóng bao nhiêu?

Căn cứ Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008, được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2014 quy định đối tượng tham gia bảo hiểm y tế như sau:

Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế

...

5. Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình gồm những người thuộc hộ gia đình, trừ đối tượng quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.

Bên cạnh đó, căn cứ quy định tại điểm e khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP:

Mức đóng và trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế

1. Mức đóng bảo hiểm y tế hằng tháng của các đối tượng được quy định như sau:

...

e) Mức đóng bảo hiểm y tế của đối tượng quy định tại Điều 5 Nghị định này như sau: Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.

Việc giảm trừ mức đóng bảo hiểm y tế theo quy định tại điểm này được thực hiện khi các thành viên tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình cùng tham gia trong năm tài chính.

Như vậy, trong trường hợp này bạn làm lao động tự do, bạn có thể tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện - hộ gia đình. Hiện nay mức lương cơ sở theo quy định của Điều 3 Nghị định 24/2023/NĐ-CP (Có hiệu lực từ 01/07/2023) là 1.800.000 đồng.

Do đó, mức đóng cụ thể như sau:

- Người thứ nhất sẽ phải đóng với mức 4,5% mức lương cơ sở, tương đương 81.000 đồng/tháng;

- Người thứ 2 đóng với mức 70% của người thứ nhất tương đương 56.700 đồng/tháng.

- Người thứ 3 đóng với mức 60% của người thứ nhất tương đương với 48.600 đồng/tháng;

+ Người thứ 4 đóng với mức 50% của người thứ nhất, tương đương với 40.500 đồng/tháng;

- Người thứ 5 trở đi đóng với mức 40% của người thứ nhất tương đương với 32.400 đồng/tháng.

Nhưng do bạn không nói rõ là gia đình bạn đã có đủ thẻ bảo hiểm y tế chưa nên bạn có thể tham khảo mức đóng đã nêu ở trên.

Trước đây, mức lương cơ sở được quy định tại Điều 3 Nghị định 38/2019/ND-CP (Hết hiệu lực từ 01/07/2023) là 1.490.000 đồng.

Do đó, mức đóng cụ thể như sau:

- Người thứ nhất sẽ phải đóng với mức 4,5% mức lương cơ sở, tương đương 67.050 đồng/tháng;

- Người thứ 2 đóng với mức 70% của người thứ nhất tương đương 46.935 đồng/tháng.

- Người thứ 3 đóng với mức 60% của người thứ nhất tương đương với 40.230 đồng/tháng;

+ Người thứ 4 đóng với mức 50% của người thứ nhất, tương đương với 33.525 đồng/tháng;

- Người thứ 5 trở đi đóng với mức 40% của người thứ nhất tương đương với 26.820 đồng/tháng.

Nhưng do bạn không nói rõ là gia đình bạn đã có đủ thẻ bảo hiểm y tế chưa nên bạn có thể tham khảo mức đóng đã nêu ở trên.

Bảo hiểm y tế

Tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì thủ tục cần những giấy tờ gì?

Căn cứ Điều 5 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định cụ thể:

Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình

1. Người có tên trong sổ hộ khẩu, trừ những người thuộc đối tượng quy định tại các Điều 1, 2, 3, 4 và 6 Nghị định này.

2. Người có tên trong sổ tạm trú, trừ đối tượng quy định tại các Điều 1, 2, 3 , 4 và 6 Nghị định này và đối tượng đã tham gia bảo hiểm y tế theo quy định tại khoản 1 Điều này.

...

Bên cạnh đó, căn cứ Điều 25 Quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 quy định:

Đăng ký đóng, cấp thẻ BHYT đối với người chỉ tham gia BHYT

1. Thành phần hồ sơ

1.1. Người tham gia

a) Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).

b) Đối với người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật: Giấy ra viện có ghi rõ “đã hiến bộ phận cơ thể".

c) Trường hợp người tham gia được hưởng quyền lợi BHYT cao hơn: bổ sung Giấy tờ chứng minh (nếu có) theo Phụ lục 03.

Như vậy, nếu gia đình bạn còn thành viên chưa tham gia bảo hiểm y tế thì bạn phải làm thủ tục mua thẻ bảo hiểm y tế cho những người đó. Hồ sơ để đăng ký tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện bao gồm những giấy tờ như sau:

- Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế (mẫu số TK1-TS, 01 bản/người);

- Danh sách đăng ký tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình (mẫu D01-HGĐ, 01 bản).

- Danh sách người tham gia bảo hiểm y tế (mẫu D03-TS (TN), 01 bản);

- Bản chính sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú (để đối chiếu);

- Bản photo hoặc bản chụp thẻ bảo hiểm y tế của những người đã bảo hiểm y tế theo đối tượng khác để nộp kèm theo Danh sách đăng ký tham gia bảo hiểm y tế để xác định việc giảm trừ mức đóng bảo hiểm y tế.

Tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì phương thức đóng bảo hiểm y tế được pháp luật quy định như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định như sau:

Phương thức đóng bảo hiểm y tế của một số đối tượng

...

6. Đối với các đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng bảo hiểm y tế quy định tại khoản 4 Điều 4 Nghị định này:

a) Định kỳ 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng, người đại diện của hộ gia đình trực tiếp nộp tiền đóng bảo hiểm y tế phần thuộc trách nhiệm đóng của mình theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Nghị định này cho cơ quan bảo hiểm xã hội;

b) Định kỳ 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng, cơ quan bảo hiểm xã hội tổng hợp số thẻ bảo hiểm y tế đã phát hành, số tiền thu của người tham gia và số tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng theo Mẫu số 1 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này, gửi cơ quan tài chính để chuyển kinh phí vào quỹ bảo hiểm y tế theo quy định tại khoản 9 Điều này.

Như vậy, theo quy định này đối với người tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì có thể đóng bảo hiểm y tế định kỳ 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng.