Tính giai cấp là gì, ví dụ về tính giai cấp, biểu hiện tính giai cấp của nhà nước? Ảnh hường đến người lao động thế nào?

Nội dung chính

• Tính giai cấp là gì, ví dụ về tính giai cấp, biểu hiện tính giai cấp của nhà nước?
• Tính giai cấp ảnh hưởng đến người lao động thế nào?
• Hiện nay pháp luật hướng tới xây dựng quan hệ lao động như thế nào?

Tính giai cấp là gì, ví dụ về tính giai cấp, biểu hiện tính giai cấp của nhà nước?

Tính giai cấp là một khái niệm trong chủ nghĩa Marx dùng để chỉ sự khác biệt về vị trí kinh tế, quyền lợi và ý thức hệ giữa các tầng lớp xã hội trong một hệ thống kinh tế nhất định. Theo quan điểm này, xã hội được chia thành các giai cấp dựa trên mối quan hệ của họ với tư liệu sản xuất—ví dụ như trong chủ nghĩa tư bản, có giai cấp tư sản (sở hữu tư liệu sản xuất) và giai cấp vô sản (lao động thuê).

Tính giai cấp ảnh hưởng đến tư duy, nhận thức và hành vi của từng nhóm trong xã hội, dẫn đến đấu tranh giai cấp, một yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy sự thay đổi xã hội và lịch sử. Quan điểm này đã đóng vai trò quan trọng trong nhiều phong trào chính trị và cải cách kinh tế trên thế giới.

Tính giai cấp thể hiện rõ qua các mối quan hệ kinh tế, chính trị và xã hội trong thực tế. Dưới đây là một số ví dụ điển hình:

- Cuộc cách mạng công nghiệp: Trong thế kỷ 19, sự xuất hiện của nhà máy và sản xuất công nghiệp tạo ra sự phân chia rõ rệt giữa giai cấp tư sản (chủ xưởng, nhà tư bản sở hữu tư liệu sản xuất) và giai cấp vô sản (công nhân làm thuê). Công nhân phải làm việc trong điều kiện khó khăn, hưởng mức lương thấp, trong khi chủ xưởng thu lợi nhuận cao.

- Phong trào đấu tranh lao động: Những cuộc đình công lớn trong lịch sử, như cuộc đấu tranh của công nhân ngành thép ở Mỹ vào đầu thế kỷ 20, phản ánh xung đột giữa giai cấp lao động và giai cấp tư sản. Công nhân yêu cầu quyền lợi như tăng lương, giảm giờ làm, và có điều kiện làm việc tốt hơn.

- Hệ thống giai cấp phong kiến: Trước khi chủ nghĩa tư bản phát triển, nhiều xã hội bị chi phối bởi hệ thống phong kiến, nơi quý tộc và địa chủ kiểm soát đất đai và quyền lực chính trị, còn nông dân và tá điền phải lao động để duy trì cuộc sống mà không có nhiều quyền lợi.

- Phân tầng kinh tế trong xã hội hiện đại: Ngày nay, sự chênh lệch giàu nghèo vẫn phản ánh tính giai cấp. Người giàu có nhiều cơ hội hơn để đầu tư, hưởng lợi từ thị trường tài chính và giáo dục tốt hơn, trong khi những người có thu nhập thấp gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ cơ bản.

Nhà nước, theo quan điểm của chủ nghĩa Marx, không phải là một thực thể trung lập mà phản ánh lợi ích của một giai cấp nhất định. Tính giai cấp của nhà nước thể hiện qua nhiều khía cạnh, bao gồm luật pháp, chính sách kinh tế, và cơ chế quản lý xã hội. Dưới đây là một số biểu hiện cụ thể:

- Hệ thống pháp luật: Luật pháp thường được xây dựng để bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị. Ví dụ, trong xã hội tư bản, hệ thống pháp luật có xu hướng bảo vệ quyền sở hữu tài sản của các doanh nghiệp lớn và giới tư sản, trong khi quyền lợi của người lao động có thể bị hạn chế.

- Chính sách kinh tế: Các quyết định về thuế, đầu tư công, và phân phối tài nguyên phản ánh tính giai cấp của nhà nước. Nhà nước tư sản thường ưu tiên các chính sách có lợi cho doanh nghiệp tư nhân và thị trường tự do, còn nhà nước xã hội chủ nghĩa hướng đến việc phân phối tài sản và phúc lợi công bằng hơn cho toàn dân.

- Bộ máy hành chính và quân đội: Nhà nước duy trì bộ máy hành chính để thực thi các chính sách có lợi cho giai cấp cầm quyền. Quân đội và lực lượng an ninh cũng thường được sử dụng để bảo vệ quyền lực của nhà nước, đặc biệt trong các tình huống có xung đột giai cấp.

- Hệ thống giáo dục và tuyên truyền: Nhà nước có thể định hình tư tưởng và nhận thức của nhân dân thông qua hệ thống giáo dục và truyền thông. Các chương trình giáo dục, sách báo, phim ảnh có thể phản ánh và củng cố lợi ích của giai cấp thống trị.

Tính giai cấp ảnh hưởng đến người lao động thế nào?

Tính giai cấp có tác động sâu sắc đến người lao động, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến điều kiện làm việc, mức lương, quyền lợi, và khả năng tiếp cận cơ hội thăng tiến. Dưới đây là một số ảnh hưởng cụ thể:

- Mức lương và điều kiện làm việc: Trong hệ thống tư bản, chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư thường có quyền lực quyết định mức lương và điều kiện làm việc của người lao động. Nếu lực lượng lao động không có khả năng tổ chức hoặc thương lượng, họ có thể phải chịu mức lương thấp và môi trường làm việc không đảm bảo.

- Quyền lợi và phúc lợi xã hội: Giai cấp lao động thường phải đấu tranh để có quyền lợi như bảo hiểm y tế, ngày nghỉ có lương, và quyền được nghỉ hưu. Nếu nhà nước ưu tiên bảo vệ lợi ích của giới tư bản, các chính sách phúc lợi có thể bị cắt giảm, khiến người lao động gặp khó khăn hơn trong cuộc sống.

- Cơ hội thăng tiến: Trong nhiều ngành nghề, sự phân tầng giai cấp có thể khiến người lao động khó tiếp cận những vị trí quản lý hoặc có thu nhập cao hơn. Xu hướng này thường được duy trì thông qua hệ thống giáo dục, tuyển dụng, và quan hệ xã hội trong giới kinh doanh.

- Khả năng tổ chức và đấu tranh: Tính giai cấp cũng ảnh hưởng đến khả năng tập hợp và đấu tranh của người lao động. Nếu họ được hỗ trợ bởi các tổ chức công đoàn mạnh mẽ, họ có thể thương lượng để cải thiện điều kiện làm việc. Ngược lại, nếu chính phủ hoặc doanh nghiệp ngăn cản sự hình thành của công đoàn, người lao động sẽ gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình.

Thông tin mang tính chất tham khảo.

Tính giai cấp là gì, ví dụ về tính giai cấp, biểu hiện tính giai cấp của nhà nước? (Hình từ Internet)

Hiện nay pháp luật hướng tới xây dựng quan hệ lao động như thế nào?

Theo Điều 7 Bộ luật Lao động 2019 quy định thì thực hiện việc xây dựng quan hệ lao động như sau:

- Quan hệ lao động được xác lập qua đối thoại, thương lượng, thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau.

- Người sử dụng lao động, tổ chức đại diện người sử dụng lao động và người lao động, tổ chức đại diện người lao động xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định với sự hỗ trợ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

- Công đoàn tham gia cùng với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hỗ trợ xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định; giám sát việc thi hành quy định của pháp luật về lao động; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.

- Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các tổ chức đại diện của người sử dụng lao động khác được thành lập theo quy định của pháp luật có vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, tham gia xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định.