Tác phẩm là gì? Tác phẩm tái sinh là gì? Trường hợp nào làm tác phẩm phái sinh không phải xin phép, không phải trả nhuận bút?

Nội dung chính

• Tác phẩm là gì? Tác phẩm tái sinh là gì? 
• Điều kiện nào để làm tác phẩm tái sinh? 
• Làm tác phẩm phái sinh phải xin phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả
• Trường hợp nào làm tác phẩm phái sinh không phải xin phép, không phải trả nhuận bút hay không ?

Tác phẩm là gì? Tác phẩm tái sinh là gì? 

Căn cứ Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009 ) quy định như sau:

Tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.

Tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình đã công bố là tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình đã được phát hành với sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan để phổ biến đến công chúng với một số lượng bản sao hợp lý.

Tác phẩm là gì?

Điều kiện nào để làm tác phẩm tái sinh? 

Tác phẩm phái sinh không được gây phương hại đến quyền tác giả của tác phẩm được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009) như sau: 

Tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ theo quy định tại khoản 1 Điều này nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh.

Vậy tác phẩm phái sinh nếu như được sáng tạo ra mà ảnh hưởng đến quyền nhân thân hay quyền tác giả của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thì không được pháp luật bảo hộ.

Làm tác phẩm phái sinh phải xin phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả

Theo Luật Sở hữu trí tuệ quy định nếu làm tác phẩm phái sinh mà không xin phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thì đây là hành vi xâm phạm quyền tác giả căn cứ tại Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005. Trừ trường hợp chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị theo điểm i khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ 2009) 

Căn cứ pháp lý cho điều kiện này tại khoản 7 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định: Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 của Luật này.

Trường hợp nào làm tác phẩm phái sinh không phải xin phép, không phải trả nhuận bút hay không ?

Theo quy định tại Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quyền làm tác phẩm phái sinh là quyền tài sản dành riêng cho chủ sở hữu quyền tác giả. 

"Điều 20. Quyền tài sản

1. Quyền tài sản bao gồm các quyền sau đây:

a) Làm tác phẩm phái sinh;

b) Biểu diễn tác phẩm trước công chúng;

c) Sao chép tác phẩm;

d) Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm;

đ) Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác;

e) Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

2. Các quyền quy định tại khoản 1 Điều này do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện theo quy định của Luật này.”

Theo đó, khi anh/chị muốn sử dụng quyền này, cần phải xin phép và trả nhuận bút/thù lao cho chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định tại khoản 3 Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 như sau: Tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 3 Điều 19 của Luật này phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.

Các hành vi tự ý sử dụng tác phẩm gốc để làm tác phẩm phái sinh mà không thông qua chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm gốc có thể xem là hành vi xâm phạm bản quyền tác giả theo quy định tại khoản 7 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005).

Ngoài ra, anh/chị có thể làm tác phẩm tái sinh dưới hình thức chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ 2009) mà không cần phải xin phép hay trả thù lao/nhuận bút cho chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm gốc.