Trình giải thể tòa án cấp huyện đồng thời với đề án giải thể cấp huyện của Chính phủ theo Nghị quyết 35?

Nội dung chính

• Trình giải thể tòa án cấp huyện đồng thời với đề án giải thể cấp huyện của Chính phủ theo Nghị quyết 35?
• Vị trí và chức năng của Tòa án cấp huyện?
• Những trường hợp nào không bắt buộc phải sắp xếp đơn vị hành chính theo Nghị quyết 35?

Trình giải thể tòa án cấp huyện đồng thời với đề án giải thể cấp huyện của Chính phủ theo Nghị quyết 35?

Theo khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 thì việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã quy định tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 bao gồm các trường hợp thành lập, nhập, giải thể, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (gọi là cấp huyện), xã, phường, thị trấn (gọi là cấp xã).

Và theo khoản 4 Điều 8 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 quy định về trình tự thủ tục xây dựng và thông qua đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã như sau:

Trình tự, thủ tục xây dựng và thông qua đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã

...

3. Trình tự, thủ tục xây dựng và trình đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 và giai đoạn 2026 - 2030 thực hiện theo quy định về trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

4. Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao chủ trì, phối hợp với Chính phủ xây dựng tờ trình về việc thành lập, giải thể Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện nơi thực hiện sắp xếp, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định đồng thời với tờ trình, đề án của Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của địa phương tương ứng.

Như vậy, chiếu theo quy định trên thì Tòa án nhân dân tối cao chủ trì và phối hợp với Chính phủ xây dựng tờ trình giải thể Tòa án nhân dân cấp huyện nơi thực hiện sắp xếp để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định đồng thời với tờ trình, đề án của Chính phủ về việc giải thể đơn vị hành chính cấp huyện của địa phương tương ứng.

Trình giải thể tòa án cấp huyện đồng thời với đề án giải thể cấp huyện của Chính phủ theo Nghị quyết 35? (Hình từ Internet)

Vị trí và chức năng của Tòa án cấp huyện?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 4 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 thì tòa án cấp huyện là một cấp thuộc hệ thống tổ chức của Tòa án nhân dân.

Và theo Điều 2 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 có quy định về vị trí và chức năng của Tòa án nhân dân bao gồm Tòa án cấp huyện như sau:

- Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.

- Tòa án nhân dân thực hiện quyền tư pháp để thực thi nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; bằng hoạt động của mình, góp phần giáo dục công dân trung thành với Tổ quốc, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác.

- Tòa án nhân dân nhân danh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam xét xử, giải quyết các vụ án, vụ việc theo quy định của pháp luật.

Những trường hợp nào không bắt buộc phải sắp xếp đơn vị hành chính theo Nghị quyết 35?

Theo Điều 3 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030 do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành có nêu những trường hợp không bắt buộc sắp xếp đơn vị hành chính gồm:

(1) Đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp nhưng có một trong các yếu tố đặc thù sau đây thì không bắt buộc thực hiện sắp xếp:

- Có vị trí biệt lập và khó tổ chức giao thông kết nối thuận lợi với các đơn vị hành chính liền kề;

- Có địa giới đơn vị hành chính đã hình thành ổn định và từ năm 1945 đến nay chưa có thay đổi, điều chỉnh lần nào;

- Có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh hoặc có đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán riêng biệt mà nếu sắp xếp với đơn vị hành chính liền kề khác sẽ dẫn đến mất ổn định về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

- Đơn vị hành chính nông thôn thuộc diện sắp xếp đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch phát triển thành đơn vị hành chính đô thị trong giai đoạn 2023 - 2030, có diện tích tự nhiên và quy mô dân số đạt tiêu chuẩn của đơn vị hành chính đô thị theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

(2) Trong giai đoạn 2023 - 2025 không bắt buộc thực hiện sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021.

(3) Trong giai đoạn 2026 - 2030 không bắt buộc thực hiện sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021 và giai đoạn 2023 - 2025.

(4) Đối với trường hợp quy định tại các mục (1), (2), (3), nếu địa phương thấy cần thực hiện sắp xếp để tổ chức hợp lý đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo tại phương án tổng thể và đề án sắp xếp đơn vị hành chính của địa phương để trình cấp có thẩm quyền xem xét.