Thể thơ là gì? Các thể thơ và cách nhận biết? Có mấy loại thể thơ? Mục tiêu của giáo dục phổ thông?

Nội dung chính

• Thể thơ là gì? Các thể thơ và cách nhận biét? Có mấy loại thể thơ?
• Nhận biết đặc điểm một số thể thơ quen thuộc là yêu cầu cần đạt được của chương trình học lớp mấy?
• Mục tiêu của giáo dục phổ thông là gì theo Luật Giáo dục?

Thể thơ là gì? Các thể thơ và cách nhận biét? Có mấy loại thể thơ?

Thể thơ là hệ thống quy tắc về số câu, số chữ, cách gieo vần, nhịp điệu... được áp dụng trong một bài thơ. Mỗi thể thơ có đặc điểm riêng giúp tạo nên nhạc điệu và phong cách khác nhau.

Các thể thơ và cách nhận biết?

1. Thể thơ truyền thống

(1) Thơ lục bát

- Gồm cặp câu 6 chữ – 8 chữ nối tiếp nhau.

- Cách gieo vần: Chữ cuối câu 6 vần với chữ thứ 6 câu 8, chữ cuối câu 8 vần với chữ cuối câu 6 tiếp theo.

Ví dụ:

“Trăm năm trong cõi người ta (6)

Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau (8)”

(Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Cách nhận biết: Nếu bài thơ có nhiều cặp câu 6 – 8 liên tiếp, gieo vần theo quy luật trên thì đó là thơ lục bát.

(2) Thơ song thất lục bát

- Gồm hai câu 7 chữ nối với một cặp câu lục bát.

- Gieo vần linh hoạt: Câu 7 chữ đầu tiên có vần với câu 7 chữ thứ hai, câu 7 chữ thứ hai có vần với chữ thứ 6 của câu 6, và câu 6 có vần với chữ thứ 6 câu 8.

Ví dụ:

“Gió đưa cành trúc la đà,

Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương.”

Cách nhận biết: Nếu bài thơ có hai câu 7 chữ đi kèm một cặp lục bát, vần liên kết chặt chẽ, thì đó là thơ song thất lục bát.

(3) Thơ thất ngôn bát cú Đường luật

- Gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ.

- Theo luật bằng – trắc nghiêm ngặt.

- Có bố cục rõ ràng: Đề – Thực – Luận – Kết.

- Gieo vần: Vần chân (câu 1, 2, 4, 6, 8 cùng một vần).

Ví dụ:

“Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.”

(Bà Huyện Thanh Quan)

Cách nhận biết: Nếu bài thơ có 8 câu, mỗi câu 7 chữ, gieo vần ở các câu chẵn (2, 4, 6, 8), thì đó là thơ thất ngôn bát cú Đường luật.

2. Thể thơ hiện đại

(4) Thơ 5 chữ

- Mỗi câu có 5 chữ.

- Nhịp phổ biến 2/3 hoặc 3/2.

- Nội dung thường giàu hình ảnh, dễ đọc, dễ nhớ.

Ví dụ:

“Bà tôi đưa tôi đi,

Qua những cánh đồng dài.”

Cách nhận biết: Nếu tất cả các câu trong bài có 5 chữ, nhịp 2/3 hoặc 3/2, thì đó là thơ 5 chữ.

(5) Thơ 7 chữ (Thất ngôn tứ tuyệt và thất ngôn bát cú hiện đại)

- Mỗi câu có 7 chữ.

- Nhịp 4/3 hoặc 3/4.

- Có thể có 4 câu (thất ngôn tứ tuyệt) hoặc 8 câu (thất ngôn bát cú).

Ví dụ:

“Sông mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi.”

(Quang Dũng)

Cách nhận biết: Nếu bài thơ có toàn bộ các câu đều 7 chữ, gieo vần rõ ràng, thì đó là thơ 7 chữ.

(6) Thơ tự do

- Không giới hạn về số chữ, số câu, cách gieo vần.

- Nhịp điệu linh hoạt, cảm xúc phóng khoáng.

Ví dụ:

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.”

(Xuân Diệu)

Cách nhận biết: Nếu bài thơ không theo khuôn mẫu về số chữ, số câu, cách gieo vần không cố định, thì đó là thơ tự do.

Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo

Thể thơ là gì? Các thể thơ và cách nhận biết? Có mấy loại thể thơ? (hình từ internet)

Nhận biết đặc điểm một số thể thơ quen thuộc là yêu cầu cần đạt được của chương trình học lớp mấy?

Theo Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT quy định như sau:

Ở lớp 6 và lớp 7: viết được bài văn tự sự, miêu tả và biểu cảm; bước đầu biết viết bài văn nghị luận, thuyết minh, nhật dụng. Ở lớp 8 và lớp 9: viết được các bài văn tự sự, nghị luận và thuyết minh hoàn chỉnh, theo đúng các bước và có kết hợp các phương thức biểu đạt.

Viết văn bản tự sự tập trung vào yêu cầu kể lại một cách sáng tạo những câu chuyện đã đọc; những điều đã chứng kiến, tham gia; những câu chuyện tưởng tượng có kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm; văn bản miêu tả với trọng tâm là tả cảnh sinh hoạt (tả hoạt động); văn bản biểu cảm đối với cảnh vật, con người và thể hiện cảm nhận về tác phẩm văn học; biết làm các câu thơ, bài thơ, chủ yếu để nhận biết đặc điểm một số thể thơ quen thuộc; viết được văn bản nghị luận về những vấn đề cần thể hiện suy nghĩ và chủ kiến cá nhân, đòi hỏi những thao tác lập luận tương đối đơn giản, bằng chứng dễ tìm kiếm; viết được văn bản thuyết minh về những vấn đề gần gũi với đời sống và hiểu biết của học sinh với cấu trúc thông dụng; điền được một số mẫu giấy tờ, soạn được một số văn bản nhật dụng như biên bản ghi nhớ công việc, thư điện tử, văn bản tường trình, quảng cáo và bài phỏng vấn. Viết đúng quy trình, biết cách tìm tài liệu để đáp ứng yêu cầu viết văn bản; có hiểu biết về quyền sở hữu trí tuệ và biết cách trích dẫn văn bản.

Trình bày dễ hiểu các ý tưởng và cảm xúc; có thái độ tự tin khi nói trước nhiều người; sử dụng ngôn ngữ, cử chỉ điệu bộ thích hợp khi nói; kể lại được một cách mạch lạc câu chuyện đã đọc, đã nghe; biết chia sẻ những cảm xúc, thái độ, trải nghiệm, ý tưởng của mình đối với những vấn đề được nói đến; thảo luận ý kiến về vấn đề đã đọc, đã nghe; thuyết minh về một đối tượng hay quy trình; biết cách nói thích hợp với mục đích, đối tượng và ngữ cảnh giao tiếp; biết sử dụng hình ảnh, kí hiệu, biểu đồ,... để trình bày vấn đề một cách hiệu quả.

Nghe hiểu với thái độ phù hợp và tóm tắt được nội dung; nhận biết và bước đầu đánh giá được lí lẽ, bằng chứng mà người nói sử dụng; nhận biết được cảm xúc của người nói; biết cách phản hồi những gì đã nghe một cách hiệu quả.

...

Như vậy, biết làm các câu thơ, bài thơ, chủ yếu để nhận biết đặc điểm một số thể thơ quen thuộc là yêu cầu cần đạt được của chương trình học lớp 6 và lớp 7.

Mục tiêu của giáo dục phổ thông là gì theo Luật Giáo dục?

Theo Điều 29 Luật Giáo dục 2019 quy định như sau:

Mục tiêu của giáo dục phổ thông

...

2. Giáo dục tiểu học nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, năng lực của học sinh; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.

3. Giáo dục trung học cơ sở nhằm củng cố và phát triển kết quả của giáo dục tiểu học; bảo đảm cho học sinh có học vấn phổ thông nền tảng, hiểu biết cần thiết tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông hoặc chương trình giáo dục nghề nghiệp.

...

Như vậy, giáo dục trung học cơ sở nhằm củng cố và phát triển kết quả của giáo dục tiểu học; bảo đảm cho học sinh có học vấn phổ thông nền tảng, hiểu biết cần thiết tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông hoặc chương trình giáo dục nghề nghiệp.