Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim có phải thực hiện gây tê cho người bệnh không?

Nội dung chính

• Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim có phải thực hiện gây tê cho người bệnh không?
• Người bệnh sau khi phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim thì cần phải theo dõi những điều gì?
• Người bệnh sau khi phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim bị viêm xương ức thì xử lý như thế nào?

Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim có phải thực hiện gây tê cho người bệnh không?

Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ kết hợp can thiệp khác trên tim là một trong 45 quy trình kỹ thuật quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực” ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017.

Căn cứ theo tiểu mục 2 Mục V Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ kết hợp can thiệp khác trên tim ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT BẮC CẦU ĐỘNG MẠCH CHỦ - ĐỘNG MẠCH VÀNH KẾT HỢP CAN THIỆP KHÁC TRÊN TIM

(THAY VAN, CẮT KHỐI PHỒNG THẤT TRÁI …)

...

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế: Người bệnh nằm ngửa, gối độn dưới vai

2. Vô cảm: gây mê nội khí quản

3. Kỹ thuật:

- Mở ngực đường dọc giữa xương ức.

- Lấy động mạch ngực trong (nếu có chỉ định), đảm bảo động mạch còn thông tốt. Ngoài ra, có thể lấy thêm 1 hoặc 2 động mạch: vú trong phải, GEA, quay…

- Lấy tĩnh mạch hiển, một hoặc hai chân với độ dài tùy yêu cầu số cầu nối và chất lượng tĩnh mạch hiển.

- Cho heparin, lắp đặt và chạy máy tim phổi nhân tạo, có thể hạ hoặc không hạ nhiệt độ cơ thể.

- Bơm dung dịch bảo vệ cơ tim, đảm bảo tim ngừng tuần hoàn. Cần bơm nhắc lại sau mỗi 20- 40 phút trong khi phẫu thuật đối với dung dịch liệt tim máu ấm hoặc 90-120 phút với dung dịch liệt tim tinh thể lạnh.

- Nếu có giả phồng thất trái:

+ Mở khối phồng, lấy bỏ sạch tổ chức cơ tim mủn, huyết khối

+ Cắt bỏ hết tổ chức cơ tim mủn cho tới vị trí cơ tim còn tốt.

+ Khâu phục hồi lại buồng thất trái với kĩ thuật khâu hai lớp: Lớp thứ nhất khâu mũi rời, chỉ không tiêu, cỡ 2.0 - 3.0 trên 2 lớp đệm “sandwich”. Lớp thứ hai khâu vắt lên trên lớp thứ nhất.

- Mở các động mạch vành ở vị trí làm cầu nối, thực hiện các miệng nối tận bên với tĩnh mạch hiển hoặc động mạch ngực trong.

- Nếu có bệnh lý van tim phối hợp:

+ Mở các buồng tim tương ứng

+ Thực hiện các kĩ thuật sửa van, thay tim tương ứng

+ Đóng lại các buồng tim.

- Đục lỗ trên thành động mạch chủ, thực hiện các miệng nối tận bên với tĩnh mạch hiển.

- Thả cặp động mạch chủ cho tim đập trở lại, nếu không tự đập lại thì chống rung trong. Nếu nhịp tim chậm thì hỗ trợ bằng máy tạo nhịp.

- Chạy máy hỗ trợ, giảm dần lưu lượng máy tim phổi và ngừng máy nếu huyết động tốt.

- Rút các ống khỏi động mạch chủ và NP, rút dẫn lưu tim trái. Trung hoà heparin bằng protamin sulphate.

- Cầm máu, đặt các điện cực, dẫn lưu. Đóng màng tim và đóng ngực. Kết thúc cuộc phẫu thuật.

Theo đó, có thể thể thấy rằng trong bước tiến hành kỹ thuật đầu tiên thì phải sử dụng phương pháp vô cảm là gây mê nội khí quản đối với người bệnh.

Như vậy, phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim thì thực hiện gây mê chứ không được gây tê người bệnh theo quy định trên.

Phẫu thuật (Hình từ Internet)

Người bệnh sau khi phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim thì cần phải theo dõi những điều gì?

Căn cứ theo tiểu mục 1 Mục VI Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ kết hợp can thiệp khác trên tim ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT BẮC CẦU ĐỘNG MẠCH CHỦ - ĐỘNG MẠCH VÀNH KẾT HỢP CAN THIỆP KHÁC TRÊN TIM

(THAY VAN, CẮT KHỐI PHỒNG THẤT TRÁI …)

...

VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

1. Theo dõi

- Xét nghiệm khí máu, điện giải, chức năng gan thận, công thức máu, hematocrit ngay sau về buồng hồi sức được 15- 30 phút. Chụp Xquang ngực tại giường.

- Huyết động, hô hấp, dãn lưu, nước tiểu 30phút- 1 giờ/1 lần, trong 24 giờ đầu hoặc lâu hơn tuỳ tinh trạng huyết động.

- Cho kháng sinh điều trị dự phòng nhiễm khuẩn, thuốc trợ tim, lợi tiểu, giảm đau, truyền máu và các dung dịch thay thế máu ... tuỳ theo tình trạng huyết động và các thông số xét nghiệm.

- Thuốc chống đông: Dùng heparin đường tĩnh mạch. Cần kiểm tra đông máu hàng ngày (APTT, TP), liều lượng thuốc chống đông đảm bảo duy trì APTT= 40- 50 giây, TP= 35- 40%.

- Lí liệu pháp hô hấp ngay từ ngày đầu sau phẫu thuật.

...

Theo đó, sau khi phẫu thuật xong thì người bệnh cần được theo dõi như sau:

- Xét nghiệm khí máu, điện giải, chức năng gan thận, công thức máu, hematocrit ngay sau về buồng hồi sức được 15- 30 phút. Chụp Xquang ngực tại giường.

- Huyết động, hô hấp, dãn lưu, nước tiểu 30phút- 1 giờ/1 lần, trong 24 giờ đầu hoặc lâu hơn tuỳ tinh trạng huyết động.

- Cho kháng sinh điều trị dự phòng nhiễm khuẩn, thuốc trợ tim, lợi tiểu, giảm đau, truyền máu và các dung dịch thay thế máu ... tuỳ theo tình trạng huyết động và các thông số xét nghiệm.

- Thuốc chống đông: Dùng heparin đường tĩnh mạch. Cần kiểm tra đông máu hàng ngày (APTT, TP), liều lượng thuốc chống đông đảm bảo duy trì APTT= 40- 50 giây, TP= 35- 40%.

- Lí liệu pháp hô hấp ngay từ ngày đầu sau phẫu thuật.

Như vậy, có thể thấy rằng việc theo dõi rất quan trong khi người bệnh phẫu thuật xong. Cho nên người thực hiện cần chú ý theo dõi người bệnh theo quy định trên.

Người bệnh sau khi phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim bị viêm xương ức thì xử lý như thế nào?

Căn cứ theo tiểu mục 2 Mục VI Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ kết hợp can thiệp khác trên tim ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT BẮC CẦU ĐỘNG MẠCH CHỦ - ĐỘNG MẠCH VÀNH KẾT HỢP CAN THIỆP KHÁC TRÊN TIM

(THAY VAN, CẮT KHỐI PHỒNG THẤT TRÁI …)

...

VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

...

2. Xử trí tai biến

- Chảy máu, tràn dịch màng tim, chèn ép tim: bù chế phẩm cầm máu, mổ lại.

- Suy tim cấp: điều chỉnh trợ tim, can thiệp đặt bóng, ECMO, mổ lại.

- Viêm trung thất, xương ức: mổ lại

- Hở van tồn lưu hoặc tái phát: theo dõi, điều trị nội, mổ lại.

Theo đó, việc người bệnh vị viêm xương ức là một trong các trường hợp tai biến sau khi phẫu thuật.

Như vậy, nếu người bệnh sau khi phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ động mạch vành kết hợp can thiệp trên tim bị viêm xương ức thì phải xử lý bằng cách mổ lại.