Cách làm phần đọc hiểu môn Văn thi vào lớp 10? Việc đăng ký tuyển sinh vào lớp 10 được thực hiện như thế nào?

(I) Cấu trúc chung của phần đọc hiểu

Phần đọc hiểu thường chiếm khoảng 2 – 3 điểm trong đề thi và gồm một đoạn văn hoặc thơ ngắn (từ 100 – 200 chữ), sau đó là 3 – 4 câu hỏi với các mức độ từ nhận biết đến vận dụng.

Các dạng văn bản thường gặp:

Văn bản nhật dụng (báo chí, văn nghị luận xã hội)

Văn bản văn học (thơ, truyện, tùy bút, ký...)

Văn bản thông tin (thông báo, thư từ, văn bản khoa học...)

(II) Các dạng câu hỏi và cách trả lời

(1) Xác định phương thức biểu đạt

- Dạng câu hỏi:

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn/đoạn thơ.

Văn bản trên thuộc kiểu văn bản gì?

- Cách trả lời:

Ghi đúng tên phương thức biểu đạt, một số phương thức phổ biến:

Tự sự (kể chuyện, sự kiện)

Miêu tả (tả cảnh, tả người, tả sự vật)

Biểu cảm (bày tỏ cảm xúc)

Nghị luận (trình bày ý kiến, quan điểm)

Thuyết minh (giới thiệu, giải thích)

Hành chính – công vụ (đơn từ, thông báo, báo cáo...)

Ví dụ: Văn bản thể hiện phương thức nghị luận, vì tác giả đưa ra ý kiến và lập luận để chứng minh quan điểm.

(2) Xác định phong cách ngôn ngữ

- Dạng câu hỏi:

Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ nào?

- Cách trả lời:

Một số phong cách ngôn ngữ thường gặp:

Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt (giao tiếp hàng ngày)

Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật (truyện, thơ, tùy bút...)

Phong cách ngôn ngữ báo chí (bài báo, phóng sự...)

Phong cách ngôn ngữ chính luận (bài nghị luận, diễn văn...)

Phong cách ngôn ngữ khoa học (bài nghiên cứu, tài liệu...)

Phong cách ngôn ngữ hành chính (văn bản nhà nước, luật pháp...)

Ví dụ: Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật, vì sử dụng hình ảnh giàu cảm xúc và cách diễn đạt gợi tả.

(3) Tìm biện pháp tu từ

- Dạng câu hỏi:

Xác định biện pháp tu từ có trong đoạn văn/thơ.

Tác dụng của biện pháp tu từ đó?

- Cách trả lời:

Một số biện pháp tu từ thường gặp:

So sánh: giúp hình ảnh sinh động, gợi cảm.

Nhân hóa: làm cho sự vật gần gũi như con người.

Ẩn dụ: gợi lên ý nghĩa sâu sắc.

Hoán dụ: tạo cách diễn đạt mới lạ.

Điệp từ, điệp ngữ: nhấn mạnh nội dung.

Liệt kê: làm rõ ý, tăng sức thuyết phục.

Tương phản, đối lập: làm nổi bật ý nghĩa.

Ví dụ: Biện pháp nhân hóa giúp con sông trở nên có hồn, sống động hơn.

(4) Xác định nội dung chính của văn bản

- Dạng câu hỏi:

Nội dung chính của đoạn văn/đoạn thơ là gì?

Đoạn văn thể hiện tư tưởng gì?

- Cách trả lời:

Đọc kỹ đoạn văn để xác định ý nghĩa chính.

Viết ngắn gọn trong 1 – 2 câu.

Không chép lại nguyên văn mà diễn đạt lại ý.

Ví dụ: Đoạn thơ trên thể hiện tình yêu quê hương tha thiết của tác giả qua hình ảnh thiên nhiên bình dị.

(5) Rút ra bài học nhận thức và hành động

- Dạng câu hỏi:

Em học được điều gì từ văn bản trên?

Văn bản gợi cho em suy nghĩ gì?

- Cách trả lời:

Nhận thức: Nêu ra bài học ý nghĩa.

Hành động: Đề xuất cách áp dụng vào cuộc sống.

Ví dụ: Văn bản giúp em nhận ra ý nghĩa của lòng biết ơn. Em sẽ cố gắng trân trọng công lao cha mẹ và những người xung quanh.