Vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh theo nguyên tắc nào? Nút giao dịch mua bán điện trên thị trường điện?

Nội dung chính

• Vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh theo nguyên tắc nào?
• Các trường hợp chấm dứt tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh là gì?
• Nút giao dịch mua bán điện trên thị trường bán buôn điện cạnh tranh được quy định như thế nào?

Vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh theo nguyên tắc nào?

Căn cứ Điều 12 Thông tư 16/2025/TT-BCT quy định nguyên tắc vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh như sau:

- Bảo đảm công khai, minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh, không phân biệt đối xử giữa các đơn vị tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các đơn vị tham gia thị trường điện.

- Tôn trọng, bảo đảm quyền tự do lựa chọn đối tác và hình thức giao dịch của các đối tượng mua bán điện trên thị trường bán buôn điện cạnh tranh.

- Nhà nước điều tiết hoạt động của thị trường bán buôn điện cạnh tranh nhằm bảo đảm phát triển hệ thống điện bền vững, đáp ứng yêu cầu cung cấp điện an toàn, ổn định, tin cậy và hiệu quả.

Lưu ý: Căn cứ Điều 5 Thông tư 16/2025/TT-BCT quy định trách nhiệm tham gia thị trường điện đối với đơn vị mua buôn điện như sau:

- Đơn vị mua buôn điện có trách nhiệm đăng ký tham gia thị trường điện trong trường hợp mua điện tại các vị trí đo đếm thuộc phạm vi thị trường bán buôn điện quy định tại Điều 72 Thông tư 16/2025/TT-BCT.

- Đơn vị mua buôn điện có trách nhiệm đầu tư, hoàn thiện hệ thống trang thiết bị để đấu nối vào hệ thống thông tin thị trường điện, hệ thống đo đếm điện năng, hệ thống thu thập số liệu đo đếm từ xa tại các vị trí đo đếm ranh giới trong phạm vi quản lý và chữ ký số đáp ứng yêu cầu vận hành của thị trường điện và các hệ thống khác theo quy định.

Vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh theo nguyên tắc nào? Nút giao dịch mua bán điện trên thị trường điện? (Hình từ Internet)

Các trường hợp chấm dứt tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh là gì?

Căn cứ Điều 10 Thông tư 16/2025/TT-BCT quy định các trường hợp chấm dứt tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh như sau:

- Nhà máy điện chấm dứt tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh trong các trường hợp sau:

+ Theo đề nghị của đơn vị phát điện sở hữu nhà máy điện trong trường hợp nhà máy điện ngừng vận hành hoàn toàn hoặc nhà máy điện không duy trì và không có khả năng khôi phục lại công suất đặt theo thông tin đăng ký tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh trong thời hạn 01 năm;

+ Giấy phép hoạt động điện lực trong lĩnh vực phát điện của nhà máy điện bị thu hồi hoặc hết hiệu lực.

- Đơn vị mua buôn điện không tiếp tục mua điện tại các điểm giao nhận thuộc phạm vi thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoặc Giấy phép hoạt động điện lực trong lĩnh vực bán buôn, bán lẻ điện bị thu hồi hoặc hết hiệu lực.

Lưu ý: Trường hợp giấy phép hoạt động điện lực bị thu hồi, thời điểm ngừng tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh của đơn vị phát điện hoặc đơn vị mua buôn điện được tính từ thời điểm giấy phép hoạt động điện lực bị thu hồi theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Trong các trường hợp còn lại, trong thời hạn ít nhất 30 ngày trước thời điểm muốn chấm dứt tham gia thị trường điện, thành viên tham gia thị trường điện có trách nhiệm gửi văn bản đề nghị chấm dứt tham gia thị trường điện cho Đơn vị vận hệ thống điện và thị trường điện.

Nút giao dịch mua bán điện trên thị trường bán buôn điện cạnh tranh được quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 14 Thông tư 16/2025/TT-BCT thì nút giao dịch mua bán điện trên thị trường bán buôn điện cạnh tranh được quy định như sau:

(1) Nút giao dịch mua bán điện của từng thành viên tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh bao gồm:

- Đối với đơn vị phát điện, nút giao dịch được tính tại điểm giao nhận điện của nhà máy điện thuộc sở hữu của đơn vị với hệ thống điện quốc gia;

- Đối với đơn vị mua buôn điện, nút giao dịch được tính tại:

+ Điểm giao nhận giữa lưới truyền tải điện và lưới phân phối điện của đơn vị mua điện;

+ Điểm giao nhận (nếu có) giữa các nhà máy điện tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh và lưới phân phối điện của đơn vị mua điện;

+ Điểm giao nhận trên lưới phân phối với đơn vị mua điện khác tham gia thị trường điện.

(2) Đơn vị phát điện, đơn vị mua điện phải đăng ký với Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện nút giao dịch của đơn vị trong quá trình đăng ký tham gia thị trường điện. Trường hợp có thay đổi về các nút giao dịch hiện có, bổ sung các nút giao dịch mới, đơn vị phát điện, đơn vị mua điện có trách nhiệm thông báo thông tin này cho Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện.

(3) Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện có trách nhiệm phối hợp với đơn vị liên quan trong việc lập, quản lý và công bố danh mục các nút giao dịch tương ứng với từng thành viên tham gia thị trường điện.

(4) Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện có trách nhiệm phối hợp với các đơn vị liên quan trong việc lập và quản lý danh mục công tơ đo đếm cho từng nút giao dịch để xác định sản lượng điện năng giao dịch trong thị trường tại nút giao dịch đó trong từng chu kỳ giao dịch.