Quang đông võng mạc bằng laser được chỉ định khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào? Các bước tiến hành quang đông võng mạc như thế nào?

Nội dung chính

• Quang đông võng mạc bằng laser được chỉ định khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào?
• Theo Quy trình kỹ thuật quang đông võng mạc bằng laser các bước tiến hành như thế nào?
• Sau khi quang đông võng mạc bằng laser có thể có những tai biến và cách xử trí như thế nào?

Quang đông võng mạc bằng laser được chỉ định khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào?

Căn cứ theo Mục II, Mục III Quy trình kỹ thuật Quang đông võng mạc bằng laser Ban hành kèm theo Quyết định 3906/QĐ-BYT năm 2012 quy định như sau:

QUANG ĐÔNG VÕNG MẠC BẰNG LASER

I. ĐẠI CƯƠNG

Quang đông võng mạc bằng laser là sử dụng tia laser có bước sóng phù hợp với phổ hấp thụ của lớp biểu mô sắc tố võng mạc để làm đông các lớp tế bào gây sẹo dính giữa lớp hắc mạc và võng mạc.

II. CHỈ ĐỊNH

- Điều trị và dự phòng bong võng mạc: vết rách võng mạc hoặc lỗ võng mạc; Thoái hóa võng mạc; Mắt thứ hai của những người cận thị nặng có nhiều thoái hóa hỗn hợp mà mắt kia đã bị bong võng mạc; Dây chằng trong dịch kính gây co kéo võng mạc…

- Điều trị thiếu máu võng mạc

- Điều trị tân mạch võng mạc: bệnh thoái hóa hoàng điểm tuổi già, sau khi bị viêm hắc võng mạc; Tân mạch đĩa thị.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Các bệnh toàn thân và tại mắt không cho phép phẫu thuật.

Quang đông võng mạc bằng laser là sử dụng tia laser có bước sóng phù hợp với phổ hấp thụ của lớp biểu mô sắc tố võng mạc để làm đông các lớp tế bào gây sẹo dính giữa lớp hắc mạc và võng mạc.

Theo quy định trên, quang đông võng mạc bằng laser được chỉ định khi:

- Điều trị và dự phòng bong võng mạc: vết rách võng mạc hoặc lỗ võng mạc; Thoái hóa võng mạc; Mắt thứ hai của những người cận thị nặng có nhiều thoái hóa hỗn hợp mà mắt kia đã bị bong võng mạc; Dây chằng trong dịch kính gây co kéo võng mạc…

- Điều trị thiếu máu võng mạc

- Điều trị tân mạch võng mạc: bệnh thoái hóa hoàng điểm tuổi già, sau khi bị viêm hắc võng mạc; Tân mạch đĩa thị.

Chống chỉ định các bệnh toàn thân và tại mắt không cho phép phẫu thuật.

Quang đông võng mạc bằng laser được chỉ định khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào? (Hình từ Internet)

Theo Quy trình kỹ thuật quang đông võng mạc bằng laser các bước tiến hành như thế nào?

Căn cứ theo Mục V Quy trình kỹ thuật Quang đông võng mạc bằng laser Ban hành kèm theo Quyết định 3906/QĐ-BYT năm 2012 quy định như sau:

QUANG ĐÔNG VÕNG MẠC BẰNG LASER

...

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Kiểm tra người bệnh

Đúng mắt cần điều trị.

2. Kiểm tra hồ sơ

3. Thực hiện kỹ thuật

3.1. Tra dãn đồng tử tối đa

Bằng các thuốc như mydrin P, neosynephrin 10%....

3.2. Gây tê bề mắt nhãn cầu 2 lần cách nhau 1 - 2 phút

Có thể gây tê hậu nhãn cầu nếu người bệnh kích thích, chịu đau kém, vận động mắt nhiều, người bệnh hợp tác kém... nhất là khi quang đông gần hoàng điểm.

3.3. Điều chỉnh các thông số trên máy laser

- Nếu là laser diode:

Kích thước vết đốt laser: 200 - 500m

Thời gian tia laser tác dụng trên võng mạc: 180 - 400ms

Công suất: 400 - 600mw

- Nếu là laser YAG 532nm:

Kích thước vết đốt laser: 50 - 500m

Thời gian tia laser tác dụng trên võng mạc: 100 - 300ms

Công suất: 80 - 600mw

3.4. Hướng dẫn người bệnh ngồi vào máy laser, cố định đầu.

Giải thích để người bệnh hợp tác điều trị.

3.5. Điều chỉnh chùm tia laser qua máy sinh hiển vi khu trú rõ nét trên VM

3.6. Kiểm tra

Thử đốt một điểm trên võng mạc chu biên để điều chỉnh các thông số chùm tia. Tùy từng bệnh lý điều chỉnh các thông số laser, khởi điểm sử dụng công suất thấp và tăng dần công suất lên.

Phân loại cường độ gây bỏng hắc - võng mạc:

- Nhẹ (độ I): võng mạc trắng nhẹ

- Vừa (độ II): võng mạc đục như sương mù.

- Vừa nặng (độ III): võng mạc trắng đục xám.

- Nặng (độ IV): võng mạc đục trắng như lòng trắng trứng luộc, đặc.

Săn sóc sau quang đông:

- Băng mắt 6 - 24 giờ nếu phải gây tê hậu nhãn cầu.

- Dùng thuốc giảm đau nhẹ khi có đau. Nếu người bệnh đau nhiều cần kiểm tra có tăng nhãn áp cấp tính do xuất huyết hắc mạc không.

- Dặn người bệnh tránh hoạt động mạnh, cúi gập người hay ho nhiều vì có thể gây vỡ các tân mạch trong các bệnh có tân mạch hắc mạc.

- Lưu ý: Luôn hướng dẫn người bệnh nhìn thẳng và xác định mốc vùng cần laser chính xác tránh tia laser vào vùng vô mạch của hoàng điểm.

Như vậy, theo Quy trình kỹ thuật quang đông võng mạc bằng laser các bước tiến hành quang đông võng mạc bằng laser được quy định cụ thể trên.

Sau khi quang đông võng mạc bằng laser có thể có những tai biến và cách xử trí như thế nào?

Căn cứ theo Mục V Quy trình kỹ thuật Quang đông võng mạc bằng laser Ban hành kèm theo Quyết định 3906/QĐ-BYT năm 2012 quy định như sau:

QUANG ĐÔNG VÕNG MẠC BẰNG LASER

...

VII. TAI BIẾN VÀ CÁCH XỬ TRÍ

1. Trong khi quang đông

- Chảy máu tại vết laser: hạ cường độ laser.

- Xuất huyết võng mạc, dịch kính: ấn kính tiếp xúc lên nhãn cầu làm tăng nhãn áp.

- Ngừng điều trị laser, dùng thuốc giảm đau, an thần, hoặc phải hẹn làm laser buổi khác khi người bệnh đau quá có thể gây sốc.

2. Sau khi quang đông

- Trợt biểu mô giác mạc do kính tiếp xúc: tra kháng sinh, nước mắt nhân tạo, vitamin A...

- Giảm thị lực do phản ứng của mạch máu vùng đĩa thị giác: dùng thêm các thuốc an thần, giảm phù nề, tăng cường tuần hoàn...

- Xuất huyết dịch kính: chờ thời gian cho máu tiêu rồi làm laser tiếp.

- Ám điểm do phù võng mạc: dùng thêm thuốc giảm phù nề.

- Bỏng giác mạc hay thể thủy tinh do không chỉnh nét vết laser trên võng mạc: tra thuốc dinh dưỡng giác mạc, thuốc hạn chế đục thể thủy tinh.

- Liệt cơ mống mắt, thể mi: không nên quang đông nhiều ở vùng võng mạc theo đường kính ngang, các vách ngăn ở võng mạc chu biên nên làm chếch đi.

Theo đó, sau khi quang đông có thể có các tai biến sau:

- Trợt biểu mô giác mạc do kính tiếp xúc: tra kháng sinh, nước mắt nhân tạo, vitamin A...

- Giảm thị lực do phản ứng của mạch máu vùng đĩa thị giác: dùng thêm các thuốc an thần, giảm phù nề, tăng cường tuần hoàn...

- Xuất huyết dịch kính: chờ thời gian cho máu tiêu rồi làm laser tiếp.

- Ám điểm do phù võng mạc: dùng thêm thuốc giảm phù nề.

- Bỏng giác mạc hay thể thủy tinh do không chỉnh nét vết laser trên võng mạc: tra thuốc dinh dưỡng giác mạc, thuốc hạn chế đục thể thủy tinh.

- Liệt cơ mống mắt, thể mi: không nên quang đông nhiều ở vùng võng mạc theo đường kính ngang, các vách ngăn ở võng mạc chu biên nên làm chếch đi.