Những giấy tờ nào bắt buộc phải công chứng theo quy định? Các hành vì bị nghiêm cấm trong hoạt động công chứng?

Nội dung chính

• Công chứng được hiểu thế nào?
• Những giấy tờ nào bắt buộc phải công chứng theo quy định của Pháp luật Việt Nam hiện nay?
• Các hành vì bị nghiêm cấm trong hoạt động công chứng bao gồm những gì?

Công chứng được hiểu thế nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 2 Luật Công chứng 2014 có quy định:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

Căn cứ theo khoản 1 Điều 2 Luật Công chứng 2014 có quy định rằng:

1. Công chứng là việc công chứng viên của một tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự khác bằng văn bản (sau đây gọi là hợp đồng, giao dịch), tính chính xác, hợp pháp, không trái đạo đức xã hội của bản dịch giấy tờ, văn bản từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt (sau đây gọi là bản dịch) mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng.

...

Như vậy, ta hiểu rằng Công chứng là việc công chứng viên của một tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự khác bằng văn bản (sau đây gọi là hợp đồng, giao dịch), tính chính xác, hợp pháp, không trái đạo đức xã hội của bản dịch giấy tờ, văn bản từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt (sau đây gọi là bản dịch) mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng.

Công chứng được hiểu thế nào? (Hình từ internet)

Những giấy tờ nào bắt buộc phải công chứng theo quy định của Pháp luật Việt Nam hiện nay?

Căn cứ theo Điều 53 Luật Công chứng 2014 có quy định:

Phạm vi áp dụng

Thủ tục công chứng hợp đồng thế chấp bất động sản, hợp đồng ủy quyền, di chúc, văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản, văn bản từ chối nhận di sản được thực hiện theo quy định của Mục này và các quy định của Mục 1 Chương này mà không trái với quy định của Mục này.

Như vậy, theo căn cứ nêu trên thì những giấy tờ có thể công chứng bao gồm:

- Hợp đồng thế chấp bất động sản

- Hợp đồng ủy quyền

- Di chúc

- Văn bản thỏa thuận phân chia di sản

- Văn bản khai nhận di sản

- Văn bản từ chối nhận di sản

- Bản dịch

- Và các văn bản khác theo quy định của pháp luật có thể công chứng.

Ngoài ra, việc thực hiện công chứng những giấy tờ trên thì phải thực hiện theo quy định của Mục 2 Luật Công chứng 2014 và các quy định của Mục 1 Chương V Luật Công chứng 2014 mà không trái với quy định của Mục 2 Luật Công chứng 2014.

Tuy nhiên, hiện nay Pháp luật Việt Nam vẫn chưa có quy định hay danh mục hồ sơ nào bắt buộc phải công chứng, hầu hết những giấy tờ cần công chứng thì thường được quy định trong những văn bản pháp luật khác như: Luật Đất đai 2024, Luật Hôn nhân và gia đình 2014, Luật Nhà ở 2023,...

Các hành vì bị nghiêm cấm trong hoạt động công chứng bao gồm những gì?

Căn cứ theo Điều 7 Luật Công chứng 2014 có quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động công chứng như sau:

Đối với công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng:

- Tiết lộ thông tin về nội dung công chứng, trừ trường hợp được người yêu cầu công chứng đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác; sử dụng thông tin về nội dung công chứng để xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức;

- Thực hiện công chứng trong trường hợp mục đích và nội dung của hợp đồng, giao dịch, nội dung bản dịch vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội; xúi giục, tạo điều kiện cho người tham gia hợp đồng, giao dịch thực hiện giao dịch giả tạo hoặc hành vi gian dối khác;

- Công chứng hợp đồng, giao dịch, bản dịch có liên quan đến tài sản, lợi ích của bản thân mình hoặc của những người thân thích là vợ hoặc chồng; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi của vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể; ông, bà; anh chị em ruột, anh chị em ruột của vợ hoặc chồng; cháu là con của con đẻ, con nuôi;

- Từ chối yêu cầu công chứng mà không có lý do chính đáng; sách nhiễu, gây khó khăn cho người yêu cầu công chứng;

- Nhận, đòi hỏi tiền hoặc lợi ích khác từ người yêu cầu công chứng ngoài phí công chứng, thù lao công chứng và chi phí khác đã được xác định, thỏa thuận; nhận, đòi hỏi tiền hoặc lợi ích khác từ người thứ ba để thực hiện hoặc không thực hiện việc công chứng gây thiệt hại cho người yêu cầu công chứng và cá nhân, tổ chức có liên quan;

- Ép buộc người khác sử dụng dịch vụ của mình; cấu kết, thông đồng với người yêu cầu công chứng và những người có liên quan làm sai lệch nội dung của văn bản công chứng, hồ sơ công chứng;

- Gây áp lực, đe dọa hoặc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội để giành lợi thế cho mình hoặc cho tổ chức mình trong việc hành nghề công chứng;

- Quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng về công chứng viên và tổ chức mình;

- Tổ chức hành nghề công chứng mở chi nhánh, văn phòng đại diện, cơ sở, địa điểm giao dịch khác ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng; thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ngoài phạm vi hoạt động đã đăng ký;

- Công chứng viên đồng thời hành nghề tại hai tổ chức hành nghề công chứng trở lên hoặc kiêm nhiệm công việc thường xuyên khác;

- Công chứng viên tham gia quản lý doanh nghiệp ngoài tổ chức hành nghề công chứng; thực hiện hoạt động môi giới, đại lý; tham gia chia lợi nhuận trong hợp đồng, giao dịch mà mình nhận công chứng;

- Vi phạm pháp luật, vi phạm quy tắc đạo đức hành nghề công chứng.

Đối với cá nhân, tổ chức:

- Giả mạo người yêu cầu công chứng;

- Người yêu cầu công chứng cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật; sử dụng giấy tờ, văn bản giả mạo hoặc bị tẩy xóa, sửa chữa trái pháp luật để yêu cầu công chứng;

- Người làm chứng, người phiên dịch có hành vi gian dối, không trung thực;

- Cản trở hoạt động công chứng.