Hủy bỏ quyết định tuyên bố chết khi nào? Yêu cầu hủy bỏ quyết định tuyên bố một người đã chết? Hậu quả của việc hủy bỏ quyết định tuyên bố chết?

Nội dung chính

• Hủy bỏ quyết định tuyên bố chết khi nào?
• Yêu cầu hủy bỏ quyết định tuyên bố một người đã chết?
• Hậu quả của việc hủy bỏ quyết định tuyên bố chết?

Hủy bỏ quyết định tuyên bố chết khi nào?

Căn cứ Điều 73 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc hủy bỏ quyết định tuyên bố chết như sau:

“Điều 73. Hủy bỏ quyết định tuyên bố chết

1. Khi một người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết.

[...]”

Như vậy, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết khi người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan.

Hủy bỏ quyết định tuyên bố chết khi nào?

Yêu cầu hủy bỏ quyết định tuyên bố một người đã chết?

Theo Điều 394 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định về đơn yêu cầu hủy bỏ tuyên bố một người là đã chết như sau:

“Điều 394. Đơn yêu cầu hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết

1. Khi một người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì người đó hoặc người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết.

2. Kèm theo đơn yêu cầu, người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc chứng minh xác thực là người đó còn sống.”

Theo đó, kèm với đơn yêu cầu thì người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh người bị tuyên bố chết đã trở về hoặc chứng minh là người đó còn sống đến Tòa án.

Về việc hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết được quy định tại Điều 395 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, như sau:

“Điều 395. Quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết

Trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu thì Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết; trong quyết định này, Tòa án phải quyết định về hậu quả pháp lý của việc hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết theo quy định của Bộ luật dân sự.”

Như vậy, nếu đơn yêu cầu hủy bỏ quyết định tuyên bố chết được chấp nhận thì Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố chết và trong quyết định này, Tòa án phải quyết định về hậu quả pháp lý của việc hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết.

Hậu quả của việc hủy bỏ quyết định tuyên bố chết?

Theo Điều 73 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc hủy bỏ quyết định tuyên bố chết như sau:

“Điều 73. Hủy bỏ quyết định tuyên bố chết

1. Khi một người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết.

2. Quan hệ nhân thân của người bị tuyên bố là đã chết được khôi phục khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết, trừ trường hợp sau đây:

a) Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã được Tòa án cho ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 68 của Bộ luật này thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật;

b) Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực pháp luật.

3. Người bị tuyên bố là đã chết mà còn sống có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn.

Trường hợp người thừa kế của người bị tuyên bố là đã chết biết người này còn sống mà cố tình giấu giếm nhằm hưởng thừa kế thì người đó phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.

4. Quan hệ tài sản giữa vợ và chồng được giải quyết theo quy định của Bộ luật này, Luật hôn nhân và gia đình.

5. Quyết định của Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị tuyên bố là đã chết để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch.”

Đồng thời tại Điều 67 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về quan hệ nhân thân,tài sản khi vợ, chồng bị tuyên bố là đã chết mà trở về như sau:

“Điều 67. Quan hệ nhân thân, tài sản khi vợ, chồng bị tuyên bố là đã chết mà trở về

1. Khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ tuyên bố một người là đã chết mà vợ hoặc chồng của người đó chưa kết hôn với người khác thì quan hệ hôn nhân được khôi phục kể từ thời điểm kết hôn. Trong trường hợp có quyết định cho ly hôn của Tòa án theo quy định tại khoản 2 Điều 56 của Luật này thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật. Trong trường hợp vợ, chồng của người đó đã kết hôn với người khác thì quan hệ hôn nhân được xác lập sau có hiệu lực pháp luật.

2. Quan hệ tài sản của người bị tuyên bố là đã chết trở về với người vợ hoặc chồng được giải quyết như sau:

a) Trong trường hợp hôn nhân được khôi phục thì quan hệ tài sản được khôi phục kể từ thời điểm quyết định của Tòa án hủy bỏ tuyên bố chồng, vợ là đã chết có hiệu lực. Tài sản do vợ, chồng có được kể từ thời điểm quyết định của Tòa án về việc tuyên bố chồng, vợ là đã chết có hiệu lực đến khi quyết định hủy bỏ tuyên bố chồng, vợ đã chết có hiệu lực là tài sản riêng của người đó;

b) Trong trường hợp hôn nhân không được khôi phục thì tài sản có được trước khi quyết định của Tòa án về việc tuyên bố vợ, chồng là đã chết có hiệu lực mà chưa chia được giải quyết như chia tài sản khi ly hôn.”

Theo đó, trường hợp bạn đã trở về, mà vợ bạn đã được chia thừa kế từ tài sản của bạn, hiện vợ bạn đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực theo điểm c khoản 1 Điều 73 Bộ luật Dân sự 2015. Về tài sản đã chia thừa kế mà bạn muốn đòi lại từ vợ thì bạn có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn. Trường hợp người thừa kế của người bị tuyên bố là đã chết biết người này còn sống mà cố tình giấu giếm nhằm hưởng thừa kế thì người đó phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định tại khoản 3 Điều 73 Bộ luật Dân sự 2015.