Đề xuất bổ sung quy định miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập của người lao động rút tiền một lần trước khi về hưu?

Nội dung chính

• Tiền lương hưu do Bảo hiểm xã hội chi trả có được miễn thuế thu nhập cá nhân?
• Người lao động rút tiền một lần trước khi về hưu thì có được miễn thuế TNCN không?
• Đề xuất bổ sung quy định miễn thuế TNCN đối với thu nhập do Quỹ hưu trí tự nguyện chi trả?

Tiền lương hưu do Bảo hiểm xã hội chi trả có được miễn thuế thu nhập cá nhân?

Theo quy định tại khoản 10 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 (được sửa đổi bổ sung bởi khoản 2 Điều 1 Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi 2012) quy định về vấn đề này như sau:

Thu nhập được miễn thuế

...

10. Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả; tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng.

11. Thu nhập từ học bổng, bao gồm:

a) Học bổng nhận được từ ngân sách nhà nước;

b) Học bổng nhận được từ tổ chức trong nước và ngoài nước theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó.

12. Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tiền bồi thường tai nạn lao động, khoản bồi thường nhà nước và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật.

13. Thu nhập nhận được từ quỹ từ thiện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, không nhằm mục đích lợi nhuận.

14. Thu nhập nhận được từ nguồn viện trợ nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Như vậy, hiện nay pháp luật quy định đối với khoản thu nhập từ tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả; tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng thì được miễn thuế thu nhập cá nhân.

Đề xuất bổ sung quy định miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập của người lao động rút tiền một lần trước khi về hưu?

Người lao động rút tiền một lần trước khi về hưu thì có được miễn thuế TNCN không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 10 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 đồng thời tại tiết 2.2 tiểu mục 2 Mục II Phụ lục 2 Dự thảo Tờ trình Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, Bộ Tư pháp có ý kiến đánh giá như sau:

Khoản 10 Điều 4 Luật thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định: “Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả; tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng”là thu nhập miễn thuế TNCN.

Khoản 1 Điều 21 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định cá nhân được trừ các khoản đóng góp bảo hiểm bắt buộc theo quy định, khoản đóng góp vào quỹ hưu trí tự nguyện trước khi tính thuế TNCN. Chính phủ quy định mức tối đa được trừ đối với khoản đóng góp quỹ hưu trí tự nguyện.

Cũng tại Nghị định 12/2015/NĐ-CP ngày 12/02/2015 của Chính phủ quy định mức đóng vào Quỹ hưu trí tự nguyện, mua bảo hiểm hưu trí tự nguyện được trừ ra khỏi thu nhập khi xác định thu nhập tính thuế thu nhập cá nhân tối đa không quá 01 triệu đồng/tháng, bao gồm cả số tiền do người sử dụng lao động đóng cho người lao động và cả số tiền do người lao động tự đóng (nếu có).

Thực tế thực hiện phát sinh vấn đề vướng mắc là:

Theo quy định của Luật, cá nhân chỉ được miễn thuế TNCN đối với tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng.

Vậy, trường hợp người lao động rút tiền một lần trước khi về hưu thì có được miễn thuế TNCN không? Nếu không được miễn thuế thì thu thuế TNCN như thế nào?

Về chính sách TNCN đối với thu nhập từ tiết kiệm hưu trí, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế cho thấy có hai phương thức thông dụng được các nước áp dụng hiện nay. Phương thức thứ nhất là: “miễn thuế – miễn thuế – đánh thuế” hay là “đánh thuế – miễn thuế – miễn thuế”.

Theo phương thức thứ nhất thì cả phần thu nhập dùng để đóng góp cho quỹ và lãi thu được từ quỹ được miễn thuế song thu thuế đối với những khoản lợi ích được hưởng khi rút tiền ra khỏi quỹ.

Phương thức thứ hai là “đánh thuế – miễn thuế – miễn thuế”, theo đó các khoản đóng góp không được khấu trừ khi xác định thu nhập tính thuế TNCN nhưng tiền lãi và những khoản lợi ích cá nhân được hưởng khi rút tiền ra khỏi quỹ đều được miễn thuế.

So sánh với hình thức bảo hiểm xã hội hiện nay thì cả lúc đóng góp và lúc nhận lương hưu, trợ cấp, cá nhân đều được miễn thuế.

Trong khi đó, cá nhân đóng góp quỹ hưu trí tự nguyện chỉ được trừ vào thu nhập tối đa 1 triệu đồng/tháng theo chính sách khuyến khích của Nhà nước, còn phần đóng góp cao hơn cá nhân phải tổng hợp vào thu nhập để tính thuế, có nghĩa là khoản đóng góp quỹ hưu trí tự nguyện là khoản thu nhập sau khi đã nộp thuế TNCN.

Đến khi cá nhân nhận được khoản chi trả từ Quỹ nếu chỉ miễn thuế đối với thu nhập từ lương hưu hàng tháng, cá nhân không được miễn thuế đối với khoản nhận một lần.

Bộ Tư pháp cho rằng quy định này cũng chưa thực sự phù hợp, nhất là trong việc thúc đẩy sự phát triển của các chương trình hưu trí tự nguyện theo chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước.

Đề xuất bổ sung quy định miễn thuế TNCN đối với thu nhập do Quỹ hưu trí tự nguyện chi trả?

Tại tiết 2.2 tiểu mục 2 Mục II Phụ lục 2 Dự thảo Tờ trình Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 đưa ra đề xuất định hướng sửa đổi, bổ sung quy định về việc miễn thuế TNCN đối với hu nhập do Quỹ hưu trí tự nguyện chi trả như sau:

Để khuyến khích cá nhân tham gia các chương trình hưu trí tự nguyện, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển hình thức hưu trí tự nguyện, hưu trí bổ sung tự nguyện, đề xuất miễn thuế đối với tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả, không phân biệt chi trả một lần hay chi trả hàng tháng.

Theo đó, nghiên cứu để sửa đổi khoản 10 Điều 4 Luật thuế TNCN để bao quát được các trường hợp phát sinh trên thực tiễn (bao quát được cả các trường hợp chi trả theo tháng).

Theo đó, đề xuất này sẽ đảm bảo công bằng giữa hai hình thức tham gia bảo hiểm là bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm hưu trí tự nguyện đối với hình thức chi trả hàng tháng và chi trả một lần; khuyến khích các cá nhân tham gia các chương trình hưu trí tự nguyện, hưu trí bổ sung tự nguyện để bổ sung thêm thu nhập khi về hưu.

Việc quy định miễn thuế TNCN đối với tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả là vô cùng cấp thiết và góp phần xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững hơn.

Xem toàn bộ Phụ lục 2 Tờ trình Dự thảo Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 tại đây