Các bước đưa thực quản ra ngoài được thực hiện như thế nào? Việc theo dõi người bệnh sau khi phẫu thuật ra sao?

Nội dung chính

• Các bước đưa thực quản ra ngoài được thực hiện như thế nào?
• Sau khi thực hiện phẫu thuật đưa thực quản ra ngoài thì người bệnh cần được theo dõi ra sao?
• Thực hiện phẫu thuật đưa thực quản ra ngoài bao gồm những ai?

Các bước đưa thực quản ra ngoài được thực hiện như thế nào?

Đưa thực quản ra ngoài là một trong 60 Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Phẫu thuật Tiêu hóa ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016.

Căn cứ theo Mục V Hướng dẫn quy trình kỹ thuật đưa thực quản ra ngoài ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

ĐƯA THỰC QUẢN RA NGOÀI

...

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế: Người bệnh nằm ngửa, độn gối ở vai để cổ ngửa hoặc nghiêng phải 90o.

2. Gây mê:

Nhìn chung là gây mê nội khí quản thông thường. Một số ít trường hợp cần làm xẹp một bên phổi để thuận lợi cho phẫu thuật, thì phải dùng loại ống nội khí quản đặc biệt có 2 nòng để đặt vào 2 phế quản riêng biệt (ống Carlens).

Trong trường hợp có tràn máu hay tràn dịch màng phổi thì phải dẫn lưu màng phổi trước khi đặt ống nội khí quản.

3. Kỹ thuật

- Đưa thực quản cổ:

. Đường rạch da chữ J bờ trước cơ ức đòn chũm trái.

. Cắt cơ vai móng, thắt và cắt TM giáp dưới, đi qua khe giữa thùy trái tuyến giáp ở trong và bó mạch cảnh ở ngoài để phẫu tích vào bờ trái của thực quản. dùng tampon hoặc ngón tay tách vào khoang trước cột sống để vào phẫu tích mặt sau thực quản. Phẫu tích thực quản khỏi khí quản. Phẫu tích sát bờ phải thực quản, tránh làm tổn thương dây TK quặt ngược phải. Luồn một ống sonde Nélaton qua thực quản, kéo lên để phẫu tích mặt sau thực quản lên trên và xuống dưới ngực. Cắt đôi thực quản cổ, khâu kín đầu dưới thực quản đưa đầu trên thực quản ra ngoài da ở cạnh cổ T, đính các mép thực quản - da bằng mũi chỉ rời vicryl 4.0

- Đưa thực quản ngực:

. Tư thế người bệnh và đường mổ: nằm nghiêng trái 90˚, kê gối dưới hõm nách, tay phải đặt lên một giá treo. Đường mổ sau bên bên phải, khoang liên sườn IV hoặc V bên phải.

. Xác định vị trí thương tổn hoặc vị trí thủng. Phẫu tích giải phóng thực quản ở phía trên thương tổn. Lấy bỏ toàn bộ vị trí thương tổn, đóng đầu dưới, đầu trên thực quản được đưa ra ngoài nhờ một sonde nelaton. Khâu đính sonde vào thành ngực

- Đưa thực quản bụng:

. Người bệnh nằm ngửa, kê gối ở vai.

. Mở bụng đường trắng trên rốn.

. Phẫu tích thực quản cổ, cắt đôi thực quản cổ.

. Đưa đầu trên ra ngoài thành bụng nhờ 1 sonde nélaton

Theo đó, các bước tiến hành đưa ra thực quản như sau:

- Về tư thế: Người bệnh nằm ngửa, độn gối ở vai để cổ ngửa hoặc nghiêng phải 90o.

- Về áp dụng phương pháp gây mê:

+ Nhìn chung là gây mê nội khí quản thông thường. Một số ít trường hợp cần làm xẹp một bên phổi để thuận lợi cho phẫu thuật, thì phải dùng loại ống nội khí quản đặc biệt có 2 nòng để đặt vào 2 phế quản riêng biệt (ống Carlens).

+ Trong trường hợp có tràn máu hay tràn dịch màng phổi thì phải dẫn lưu màng phổi trước khi đặt ống nội khí quản.

- Về kỹ thuật thực hiện đưa ra thực quản như sau:

+ Đưa thực quản cổ:

++ Đường rạch da chữ J bờ trước cơ ức đòn chũm trái.

++ Cắt cơ vai móng, thắt và cắt TM giáp dưới, đi qua khe giữa thùy trái tuyến giáp ở trong và bó mạch cảnh ở ngoài để phẫu tích vào bờ trái của thực quản. dùng tampon hoặc ngón tay tách vào khoang trước cột sống để vào phẫu tích mặt sau thực quản.

++ Phẫu tích thực quản khỏi khí quản. Phẫu tích sát bờ phải thực quản, tránh làm tổn thương dây TK quặt ngược phải.

++ Luồn một ống sonde Nélaton qua thực quản, kéo lên để phẫu tích mặt sau thực quản lên trên và xuống dưới ngực.

++ Cắt đôi thực quản cổ, khâu kín đầu dưới thực quản đưa đầu trên thực quản ra ngoài da ở cạnh cổ T, đính các mép thực quản - da bằng mũi chỉ rời vicryl 4.0

+ Đưa thực quản ngực:

++ Tư thế người bệnh và đường mổ: nằm nghiêng trái 90˚, kê gối dưới hõm nách, tay phải đặt lên một giá treo. Đường mổ sau bên bên phải, khoang liên sườn IV hoặc V bên phải.

++ Xác định vị trí thương tổn hoặc vị trí thủng. Phẫu tích giải phóng thực quản ở phía trên thương tổn.

++ Lấy bỏ toàn bộ vị trí thương tổn, đóng đầu dưới, đầu trên thực quản được đưa ra ngoài nhờ một sonde nelaton. Khâu đính sonde vào thành ngực

+ Đưa thực quản bụng:

++ Người bệnh nằm ngửa, kê gối ở vai.

++ Mở bụng đường trắng trên rốn.

++ Phẫu tích thực quản cổ, cắt đôi thực quản cổ.

++ Đưa đầu trên ra ngoài thành bụng nhờ 1 sonde nélaton

Như vậy, có thể thấy rằng các bước tiến hành đưa thực quản ra ngoài phải thực hiện đúng theo quy trình trên.

Phẫu thuật đưa thực quản ra ngoài (Hình từ Internet)

Sau khi thực hiện phẫu thuật đưa thực quản ra ngoài thì người bệnh cần được theo dõi ra sao?

Căn cứ theo Mục VI Hướng dẫn quy trình kỹ thuật đưa thực quản ra ngoài ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

ĐƯA THỰC QUẢN RA NGOÀI

...

VI. THEO DÕI CÁC TAI BIẾN-BIẾN CHỨNG VÀ NGUYÊN TẮC XỬ TRÍ

- Chảy máu: Theo dõi, truyền máu, can thiệp lại nếu cần

- Rò thực quản/tuột sonde hay tụt đầu thực quản: can thiệp lại

- Áp xe/viêm tấy tổ chức xung quanh: điều trị nội kết hợp can thiệp nếu cần

Như vậy, sau khi thực hiện xong phẫu thuật đưa thực quản ra ngoài phải tiếp tục theo dõi người bệnh nếu xãy ra các biến chứng như saui:

- Chảy máu: Theo dõi, truyền máu, can thiệp lại nếu cần;

- Rò thực quản/tuột sonde hay tụt đầu thực quản: can thiệp lại;

- Áp xe/viêm tấy tổ chức xung quanh: điều trị nội kết hợp can thiệp nếu cần.

Thực hiện phẫu thuật đưa thực quản ra ngoài bao gồm những ai?

Căn cứ theo Mục IV Hướng dẫn quy trình kỹ thuật đưa thực quản ra ngoài ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

ĐƯA THỰC QUẢN RA NGOÀI

...

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện:

- 01 Phẫu thuật viên chuyên khoa tiêu hóa hoặc ngoại chung

- 02 phụ mổ

- Kíp gây mê: 01 Bác sĩ gây mê, 01 Điều dưỡng phụ gây mê

- Kíp dụng cụ: 01 Dụng cụ viên, 01 nhân viên chạy ngoài

...

Theo đó, người thực hiện phẫu thuật gồm:

- 01 Phẫu thuật viên chuyên khoa tiêu hóa hoặc ngoại chung

- 02 phụ mổ

- Kíp gây mê: 01 Bác sĩ gây mê, 01 Điều dưỡng phụ gây mê

- Kíp dụng cụ: 01 Dụng cụ viên, 01 nhân viên chạy ngoài

Như vậy, có thể thấy rằng thực hiện phẫu thuật đưa thực quản ra ngoài bao gồm một tổ thực hiện như trên.