Đặc xá – điều kiện được đặc xá

Theo Luật Đặc xá năm 2007, đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt (Khoản 1, Điều 3, Luật Đặc xá).

Luật không áp dụng đặc xá đối với những người đang chấp hành một số hình phạt khác như cải tạo không giam giữ, phạt tiền với tư cách là hình phạt chính. Luật Đặc xá cũng không quy định việc xét ân giảm án tử hình là đặc xá, vì ân giảm án tử hình cũng thuộc quyết định của Chủ tịch nước nhưng thẩm quyền, trình tự thủ tục ân giảm án tử hình được quy định ở văn bản pháp luật khác (Bộ luật Tố tụng hình sự).

Điều kiện được đặc xá quy định tại  Khoản 1, Điều 10 của Luật Đặc xá như sau: 

Chấp hành tốt quy chế, nội quy của trại giam, trại tạm giam; tích cực học tập, lao động; trong quá trình chấp hành hình phạt tù được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

Đã chấp hành hình phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là 1/3 thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời hạn đã chấp hành hình phạt tù; ít nhất là 14 năm đối với hình phạt tù chung thân;

Đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm về tham nhũng hoặc một số tội phạm khác được Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá thì phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc các nghĩa vụ dân sự khác.